Hańba! Opowieści o polskiej zdradzie recenzja

Czyli czym jest zdrada i komu wolno, a komu nie wolno posługiwać się tym określeniem.
Każdy z nas pojęcie to interpretuje inaczej, mamy inną optykę w kwestiach światopoglądowych, obyczajowych. I tak było od zawsze. Termin ma oczywiście szerokie zastosowanie: od zdrady politycznej (prawnie usankcjonowanej) do małżeńskiej (ostracyzm społeczny). Badaczka koncentruje się na tej pierwszej, oprowadzając nas przez meandry historii. Szkoda, że jej punktem rozważań jest XVIII wiek, słynna Targowica, przecież renegaci istnieli zawsze. Można było odwołać się do wcześniejszych epok, w których istniał gros kontestatorów. Omawia również II wojnę światową i współczesność.

Autorka stara się udzielić odpowiedzi na pytanie o to, kim jest zdrajca i dlaczego historie zaprzedańców są tak mocno utrwalone w naszej świadomości. I niestety, nie dostajemy rzeczowych argumentów. Publikacja jest rozszerzoną wersją dysertacji naukowej, która nie spełniła w prawie żadnym aspekcie moich oczekiwań. Agnieszka Haska nie potrafi zatrzymać nas na dłużej, choć jej rozważania przeczytałam w całości. Swoje wywody rozpoczyna od oceny miesięcznic smoleńskich, co mnie trochę dziwi, że od tego momentu rozpoczyna swoją wędrówkę. Według doktor obchody służą przypieczętowaniu mitu. Szafowanie powyższym terminem nie dominuje jedynie w prawicowej publicystyce. Gwoli sprawiedliwości, Haska przyznaje też, że narrację tę stosują politycy innych opcji. Niewątpliwie jednak samo oznaczenie, stając się stygmatyzujące, na przestrzeni wieków zrobiło zawrotną karierę.

Czym się różni kolaboracja od zdrady i co ma z tym wszystkim wspólnego mit? Który z polityków posługuje się tą definicją? Zdrajca czy bohater?

Treść jest podzielona na osiem opowieści; jedne są lepsze inne gorsze. Dobrą stroną tych dywagacji są ciekawe materiały źródłowe, pamiętniki, artykuły prasowe; bardzo dobrze opracowane. Agnieszka Haska sili się na obiektywizm, wypada jednak słabo.

Jeśli oczekujecie konkretnej wiedzy, możecie poczuć się rozczarowani. Jednoznacznie nie odradzam, ale też jakoś szczególnie nie zachęcam.