W stronę Swanna recenzja

Według Marka Twaina „Klasyka to książki, które każdy chciałby znać, a nikt nie chce czytać.” Dokładnie tak jest w przypadku rozsławionej serii „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta.

Wznowienie „W stronę Swanna” ukazało się za sprawą wydawnictwa MG z okazji stulecia pierwszego, oryginalnego wydania. Na temat tego quasi-autobiograficznego cyklu krążą legendy. Trudny intelektualnie, ciężki w odbiorze, nie do przeczytania. I coś w tym jest. Pierwszy tom długo leżał na mojej półce, gdyż nie czułam się na siłach, aby rozpoczynać lekturę. Zwyczajnie bałam się książki uznanej w powszechnej opinii za arcydzieło. Okazało się, że faktycznie Prousta czyta się długo, mozolnie, czasem nawet wbrew sobie, ale warto zadać sobie ten trud.

Marcel – główny bohater powieści, a zarazem pierwszoosobowy narrator, wraca we wspomnieniach do lat swojego dzieciństwa. Do tej podróży w przeszłość prowokuje go smak popularnego, francuskiego ciasteczka zanurzonego w herbacie. Poznamy chorowitego i słabowitego chłopca, rozpieszczanego przez matkę i babcię, drżącego ze strachu przed surowym ojcem. Razem z Marcelem i jego rodzicami spacerujemy po Combray i pełną piersią oddychamy atmosferą mieściny. Salonowe ploteczki i arystokratyczne gierki mieszają się ze zwykłą codziennością. Na wszystko patrzymy oczami nadwrażliwego dziecka, które jest wnikliwym obserwatorem rzeczywistości. Istotną rolę odgrywa tutaj również tytułowy pan Swann – przyjaciel rodziny Marcela. Trudno w kilku słowach powiedzieć o czym jest ta powieść, bo w zasadzie o niczym… A może po prostu o życiu?

Powieść „W stronę Swanna” to literatura najwyższych lotów, zdecydowanie nie dla każdego. Raczej dla świadomych i dojrzałych czytelniczo odbiorców. Lektura wymaga spokoju, ciszy, cierpliwości i samozaparcia, a także koncentracji i myślenia. A myśleć nie każdy lubi. U Prousta zdarzają się fragmenty tak niewyobrażalnie piękne, że aż zapierające dech w piersi. Niektóre zdania czytałam kilkakrotnie, żeby się nimi nacieszyć. Ale miałam też kilka momentów zwątpienia, kiedy byłam pewna, że nie zniosę już ani słowa więcej. Przez większość czasu akcja wlecze się niemiłosiernie, a opisy dominują nad dialogami. Najważniejszy jest świat przeżyć wewnętrznych i to właśnie ten świat sprawia, że w trakcie lektury można paść na kolana z zachwytu.

Na uwagę zasługuje również wstęp Żeleńskiego. Warto przeczytać te kilka dodatkowych stron, żeby zmierzyć się z legendą samego Prousta i na własne oczy zobaczyć ile jest w stanie poświęcić pisarz dla swojego dzieła. Polecam!