Hana recenzja

Alena Mornštajnová Hana,

to była niesamowicie poruszająca lektura. Przepełniona sekretami z przeszłości, wspomnieniami, które wymagają pielęgnowania, ale również takimi, o których chciałoby się natychmiast zapomnieć. Naznaczona niekiedy przypadkowością, opatrznością losu, szczęśliwym trafem, czasem natomiast fatum, ludzką ręką prowadzącym do tragedii. To historia dwóch a nawet trzech kobiet, łącząca jednocześnie dziecięcą niesforność, młodzieńczy bunt, matczyną zapobiegliwość, mistrzowsko przenikające się w różnych perspektywach czasowych, a przede wszystkim spowite wojenną traumą.

W latach pięćdziesiątych najmłodsza Mira, pewnego dnia traci najbliższych. Nie mając innych krewnych musi zamieszkać z budzącą strach mieszkającą samotnie, ubraną zawsze na czarno i nie odzywającą się do nikogo ciotką Haną. Czy Hana była taka zawsze? Czy małej dziewczynce i dziwacznej ciotce uda się nawiązać jakąkolwiek więź? Od początku można domyślać się, jakie wydarzenia spowodowały jej obecne zachowanie. Tym niemniej ujawniana powoli przez autorkę przedwojenna a potem wojenna przeszłość Hany, a także jej rodziny, a w szczególności zapobiegliwej, dbającej o swoją rodzinę matki Elsy, powoduje, że od historii nie można się oderwać.

Chociaż dzieje rodziny Heleróv utożsamiają losy dziesiątek tysięcy czeskich Żydów, to jednak sposób ich pokazania, pełen tajemnic, niedopowiedzeń, a przede wszystkim innych osób, które na drodze kobiet staną, powoduje mnóstwo emocji. Gdyby nie zrządzenie losu, splot wielu wydarzeń, doprowadzone do końca plany, inaczej wypowiedziane słowa, pomagający lub odmawiający pomocy ludzie, życie bohaterek mogłoby potoczyć się w inny sposób.

Mają czeskie autorki szczególny dar snucia opowieści pięknie ubranych w realia tamtych czasów. Hana obudziła we mnie wspomnienie Gerty z książki napisanej przez inną czeską pisarkę Kateřinę Tučkovą z Wypędzenia Gerty Schnirch. Chociaż Hana i Gerta nigdy się nie spotkały, wojna w ogromnym stopniu naznaczyła ich powojenne losy. Obie zostały mocno poturbowane przez życie, obie muszą nauczyć się żyć w zastanym świecie od nowa.