„To nie miłość musi być opisana jako ślepa,
ale miłość własna.”
Psychologiczny, kulturowy, ponad czasowy fenomen Doriana Graya jest z nami do dziś. Książka Oscara Wilde'a, powstała w roku 1890, wywołała niemały szok oraz zgorszenie. Trzeba przyznać, że pierwsze książkowe dzieło autora do dziś budzi kontrowersje i jest jedną z szeroko omawianych pozycji pod kątem psychologiczno moralnym na świecie.
Portret Doriana Graya powieść, która przyczyniła się do określenia pisarza jako dandysa, pozbawionego moralności. Pierwsze wydanie wywołało taką falę krytyki, że Pan Wilde postanowił je nieco zmodyfikować. Przede wszystkim bardzo mocno złagodził aluzje do homoseksualizmu, niektóre z fragmentów również usunął. Dodał kilka wstawek i rozbudował rozdziały, które miały nadać głównemu bohaterowi więcej klasy, dystynkcji oraz charakteru. Pisarz zamieścił również we wstępie zbiór myśli i cytatów, które miały pełnić rolę odpowiedzi na krytykę.
Szeroko w świecie mówi się również, że Oscar Wilde zrobił z publikacji swoją duchową biografię. Autor przyznał, że ma wiele wspólnego z postaciami takimi jak sam Dorian, Basil czy Lord Henry. Była to niezwykła odwaga, jak na tragiczne opinie o książce. Trzeba przyznać, że bezsprzecznie społeczeństwo XIX wieku nie było gotowe na taką bombę. Pozycja ta miała wyrażać zdanie autora w temacie sztuki, jestem przekonana, że w czasie powstawania dzieła pisarz nie brał pod uwagę tego, że publikacja sto lat później będzie roztrząsana pod kątem społecznym.
Powieść przedstawia pogląd głoszący, że sztuka powinna być pełnią swobodnych działań artysty, nie można jej ograniczać zasadami, zakazami czy nakazami. Nie powinna ona służyć celom zarobkowym, oraz powinna być abstrakcją. Pozycja ta miała za zadanie w szczególności czcić estetyzm.
Autor wykorzystuje w swoim dziele, również motyw zbrodni, oraz grzechów, które pozostają na tym, kto je popełnił, niedających się ukryć pod żadną maską niewinności. Bez wątpienia pozycja ta może stawać w jednym szeregu z Makbetem, czy Balladyną.
Zanim napiszę coś dalej, najpierw przybliżę treść książki. Malarz Basil na jednym z przyjęć poznaje Doriana Graya. Jest niezwykle zafascynowany jego urodą, oraz niewinnością. Młody człowiek staje się dla artysty niewyczerpalnym źródłem inspiracji. Bazil zaprzyjaźnia się z bohaterem i maluje jego portret w naturalnej wielkości. Przy spotkaniu mistrza z Lordem Henrym pojawia się temat znajomości obu panów oraz urody chłopaka. Lord jest tak oczarowany młodzieńcem, że chce go poznać. Gdy dochodzi do spotkania, Henry wmawia Dorianowi, że tylko młodość i piękno są wartościami dzięki, którym młody człowiek zrealizuje swoje marzenia.
Pod wpływem impulsu Gray wypowiada życzenie, chce, aby portret starzał się zamiast niego pod wpływem mijającego czasu oraz grzechów, jakie popełni, następnie wiesza go u siebie w domu. Pod wpływem swojego zachowania, popełnionych czynów, ignorancji i wpływu innych Dorian zaczyna gubić się w swojej rzeczywistości, co wpływa na wygląd portretu.
Powieść zawiera niezwykle silne wątki homoerotyczne. Dorian wraz z Basilem i Lordem Wottonem tworzą trójkąt miłosny, który niezwykle wpływa na bohatera. Wspólnie wprowadzają Doriana w świat żądz, zaspokajania pragnień oraz nikczemności. Problematyka sensu życia ma utwierdzić czytelnika w tym, że warto postępować moralnie i dobrze.
Za pozycję Portret Doriana Graya zabierałam się dość długo. Po przeczytaniu jej stwierdzam, że jest to powieść obowiązkowa dla każdego. Książka posiada tak wiele wątków, aspektów i znaczeń, że staje się moim zdaniem jeszcze bardziej fascynująca niż problemy w popularnych dziełach literackich np. Szekspira.
Niewątpliwie, do tej pozycji trzeba się przyłożyć, aby ją zrozumieć. Nie jest to opowiastka tylko o zepsutym mężczyźnie, ale również o psychologicznym i mentalnym wpływie środowiska, ludzi, zdarzeń i sytuacji. Wydawnictwo Zysk i S-ka proponuje nam pierwsze nieocenzurowane wydanie tej powieści, i tę pozycję właśnie Wam polecam. Brak cenzury sprawia, że przesłanie autora, jego spostrzeżenia, oraz wyrażanie tematu sztuki i przyjaźni staje się bardziej zrozumiałe.
Bez wątpienia dziś w XXI wieku Dorian nie wywołałby skandalu społecznego. Bezsprzecznie, jednak pozostaje on jedną z najważniejszych postaci literackich, które pozwalają czytelnikowi zajrzeć w głąb siebie, oraz zmuszają do głębokiej analizy świata.