Niezwykłe zmysły recenzja

"Niezwykłe zmysły. Jak zwierzęta odbierają świat" to książka niezwykła pod wieloma względami. Przede wszystkim nie jest zbiorem ogólników czy pobieżnych informacji, a wręcz przeciwnie. Ed Yong dokładnie zgłębia kolejno poruszane zagadnienia. Jego wnikliwość zadziwia i wprawia w podziw, ponieważ dotarcie do odpowiednich źródeł oraz wyselekcjonowanie, a przy okazji zweryfikowanie najistotniejszych kwestii z pewnością było bardzo angażujące, a jednocześnie niesamowicie wciągające dla osoby zainteresowanej tematem.

Od razu uprzedzam, że to nie jest lektura na jeden wieczór czy nawet weekend. Warto czytać ją bez pośpiechu i z uwagą, ponieważ w przeciwnym razie można przegapić wiele szczegółów, które sporo wyjaśniają. Dostajemy wnikliwą analizę z porównaniem różnych grup zwierząt. Wszystko jest napisane przystępnym językiem, a ważniejsze pojęcia są na bieżąco wyjaśniane. Czasem nawet autor decyduje się tłumaczyć, dlaczego coś nie występuje u człowieka i jakie ma to znaczenie pod kątem ewolucyjnym. Dostajemy niesamowite, a czasem wręcz zaskakujące historie, ale do poznania wielu tajemnic potrzebne jest zrozumienie, że na sporo spraw trzeba spojrzeć w zupełnie inny sposób, ponieważ patrzenie z perspektywy typowo ludzkiej uniemożliwiłoby dotarcie do tego, co zostało odkryte.

Ciekawostki: badaczka zajmująca się wzrokiem mątw i innych głowonogów ma prozopagnozję (nie potrafi rozpoznać znajomych twarzy - nawet własnej matki), widzeniem barwnym u motyli zajmuje się człowiek ze ślepotą czerwono-zieloną, osoba starająca się poznać sygnały wizualne i wibracyjne pawi ma niewielkie różnice w widzeniu kolorów (jedno oko nadaje wszystkiemu lekko czerwonawy odcień).

Z pewnością nie każdy zdaje sobie sprawę, że zrozumienie działania naszych układów czuciowych zawdzięczamy w dużej mierze różnym zwierzętom. Oczy homara były np. inspiracją do tworzenia teleskopów kosmicznych, a sonar wojskowy ulepszono dzięki badaniu echolokacji u delfinów. Autor nie ma problemu z przyznaniem się również do niewiedzy, a wręcz wskazuje obszary, które wymagają badań.

"Niezwykłe zmysły" to książka, w której jest tyle niesamowicie interesujących treści, że trudno wybrać te najciekawsze, które szczególnie zwróciły moją uwagę. Z pewnością każdy znajdzie coś dla siebie - zarówno miłośnicy psów, jak i pająków. To tylko dwa pierwsze przykłady, które przyszły mi na myśl po zerknięciu na spis treści. Nie tylko on jednak stanowi drogowskaz co do treści, ponieważ w przypadku tej publikacji godna podziwu jest również niezwykle obszerna (kilkudziesięciostronicowa) bibliografia, która pozwala dotrzeć i poszerzyć najbardziej interesujące z poruszonych w książce kwestii.