To nie jest moje pierwsze spotkanie z twórczością Danuty Chlupovej. Również tym razem autorka mnie nie zawiodła, zdecydowanie potrafiła przekonać mnie do swojej twórczości. A trzeba przyznać, że nie jest to łatwa proza, tylko wymagająca od czytelnika większej uwagi i skupienia.
Teodor Szynder – tytułowy organista w wiejskiej szkole żyje muzyką. Jest szczęśliwy i spełniony. Syn poszedł w ślady ojca i również miłuje muzykę, zapowiada się bardzo dobrze. Jednak w jednej chwili jego życie runęło. Został niesłusznie oskarżony o zamordowanie znajomego. I poniesie za swój czyn surową karę. Wszystko działo się w latach 60 – tych ubiegłego stulecia, gdzie rządzili komuniści i każdy nie zgadzający się z ich linią przekonań, był wrogiem władzy. Bohater stał się właśnie ofiarą komunistycznego zakłamanego systemu. Nie miał szans na walkę, był w osamotnieniu, sąsiad donosił na sąsiada, aby tylko się wybielić i odnieść korzyść. Czy jednak zostanie oczyszczony z zarzutów i sprawiedliwość odniesie zwycięstwo? Czy być może władza jest tak silna, że potrafi zniszczyć każdego człowieka? Kto chociaż trochę pamięta realia tamtych czasów, nie będzie miał problemów z odpowiedzią na pytanie …
Organistra z martwej wsi to celna i trafna diagnoza relacji międzyludzkich, poświęcenia się dla dobra innych ludzi, bez patrzenia na własne potrzeby. Bohater żyje w przekonaniu, że ma obowiązek pomagać potrzebującym, jednak zatraca się w tym całkowicie, na czym cierpią jego najbliżsi. Czują się porzuceni i odsunięci na bok. Czy jego postawa zasługuje na pochwałę czy potępienie? Tak naprawdę trudno mi odpowiedzieć jednoznacznie. Teodor żyje w gąszczu rozterek i jak by nie postąpił, to zawsze ktoś będzie niezadowolony. Muszę przyznać, że nie potrafię ocenić jego zachowania tylko pozytywnie, były rysy na jego wizerunku, które w pewien sposób zniekształcały ten obraz.
Akcja powieści toczy się dwutorowo, w czasach obecnych, gdzie Adam – syn Teodora stara się oczyścić przed młodą dziennikarką i opowiada swoje życie oraz w latach 50 – 60 – tych XX wieku. Jest to bardzo celny zabieg, który pozwala czytelnikowi głębiej wniknąć w wydarzenia z przeszłości, których efekty kształtują postawę potomków bohaterów.
Autorka porusza bardzo ważne tematy, jak osamotnienie, walkę o miłość i przekonania, ucisk przez władzę komunistyczną, zanik i kryzys więzi międzyludzkich, choroby kiedyś nie znane i nie zdiagnozowane, jak np. autyzm. Styl autorki ma w sobie coś przenikliwego i urokliwego, mając w ręce tę powieść czytelnik się zatraca, żyje życiem bohaterów i nic wkoło dla niego w tym czasie nie istnieje. Ta cudowna atmosfera i nieodgadniony klimat bardzo przesiąknięty miłością i okruszkami namiętności i pożądania stwarzają poruszającą atmosferę, w której czujemy się zadowoleni i szczęśliwi. Trzeba też wiedzieć, że każda powieść autorki, ta również, skłania do głębokich, a nawet zaryzykowałabym, intymnych, przemyśleń. Nieświadomie, będąc pod wpływem toczących się powolnym i stonowanym rytmem wydarzeń, wzruszamy się i podejmujemy rozrachunek z własnym sumieniem.
Tej powieści nie trzeba polecać, nazwisko autorki proponuję sobie zapamiętać na dłużej. Jestem pewna, że jeszcze nie raz nas mile zaskoczy i oderwie od codzienności, skłoni do zmiany naszego życia na lepsze, serwując przy okazji ogrom pięknych i niecodziennych emocji.