Życie szaleńca

Akutagawa Ryunosuke (1892-1927) to jedna z najwybitniejszych postaci życia literackiego Japonii początków XX wieku: pisarz, eseista, dramaturg, a przede wszystkim świetny nowelista. Jego opowiadania tłumaczono na wiele języków i adaptowano (słynny film Akiry Kurosawy ?Rashomon? nagrodzony Oskarem w 1951 roku). Twórczość Akutagawy rozwija się pod wpływem modernizmu: estetyzująca, psychologistyczna, nastrojowa (?Wierność Biseia?), później poddanego ostrej krytyce (?W krainie wodników?). Poza nurtem europejskim stale obecna w jego pisarstwie jest tradycja rodzima. Starojapońskie legendy kreślone są jednak z perspektywy człowieka współczesnego, dotkniętego już moralnym relatywizmem (?W gąszczu?, ?Dług wdzięczności?). Tytułowe opowiadanie zbioru ? rodzaj duchowego pamiętnika ? zaskakuje nowatorstwem formalnym: stosując kompozycję otwartą, afabularną, przypominającą niekiedy narrację filmową, autor osiąga tu kondensację treściową przez lapidarność i impresyjność wyrazu. Akutagawa owładnięty obsesją nieuniknionej choroby umysłowej popełnia samobójstwo w trzydziestym piątym roku życia.