Zło czynić, mówić prawdę

Powiedzieć, jaki się ma zawód, to żadne wyznanie. Chyba że robi to handlarz narkotyków. Wyznanie kosztuje, ale pozwala też zrozumieć, a nawet zaakceptować zło. Tylko czy prawda rzeczywiście wyzwala? Kultowy intelektualista w nieznanych wykładach! W 1981 roku Michel Foucault, świecki, kojarzony z lewicą myśliciel, przyjeżdża na Katolicki Uniwersytet w Louvain, aby studentom prawa przybliżyć chrześcijańskie praktyki: rachunek sumienia, spowiedź, kierownictwo duchowe. Prezentuje je na tle starożytnych i nowożytnych przykładów, dzięki czemu średniowieczni inkwizytorzy i mnisi, zestawieni zostają z bohaterami dramatów Sofoklesa oraz sądowymi prokuratorami i psychiatrami. Wykłady te można traktować jako wprowadzenie do charakterystycznych dla Foucaulta tematów: szaleństwa, seksualności i przestępczości. Jednakże wyznacza ona również kluczowy moment w jego późnej twórczości: odkrycie w starożytnych szkołach filozoficznych i wczesnym chrześcijaństwie ćwiczeń zwiększających przestrzeń naszej wolności. Książka konfrontuje nas z fundamentalnymi pytaniami: Jaką cenę jesteśmy w stanie zapłacić za prawdę? Czy jej wyznanie zmienia nas lub naszą ocenę popełnionego zła? Co ma wspólnego spowiedź z postępowaniem sądowym? Po co badamy psychikę i motywację przestępców? Michel Foucault (1926–1984) – francuski filozof, psycholog i historyk, czołowy myśliciel XX wieku, od 1970 roku profesor słynnego Collège de France. Jego analizy – prowadzone m.in. w trakcie publikowanych do dziś wykładów – wyznaczyły kierunki rozwoju kilku nurtów współczesnej humanistyki. Posiadał wyjątkową zdolność prowadzenia badań historycznych w taki sposób, by wyłaniał się z nich komentarz do aktualnej rzeczywistości. Napisał m.in.: Historię szaleństwa w dobie klasycyzmu, Narodziny kliniki, Słowa i rzeczy, Nadzorować i karać, Historię seksualności. Miał także silne powiązania z Polską: w latach 1958–1959 pracował w Ambasadzie Francuskiej w Warszawie, a w roku 1982 powrócił do tego miasta z konwojem „Lekarzy bez Granic”, by w czasie stanu wojennego udzielić wsparcia antykomunistycznej opozycji.