Rządzenie żywymi

Rządzenie żywymi to IX tom wykładów Michela Foucaulta w College de France i zarazem tom szczególny. Wykłady w roku akademickim 1979–1980 Foucault poświęcił bowiem teoretycznemu i historycznemu opracowaniu pojęcia „reżimu prawdy" – pojęcia, które wyznaczało główną oś jego zainteresowań podczas całego okresu pracy w College de France. Angażując problematykę reżimów prawdy do analizowania technik i procedur prowadzenia ludzi, czyli rządzenia żywymi, Foucault śledzi kształtowanie się metod badania sumienia w epoce chrześcijańskiej. Od wczesnochrześcijańskich koncepcji wyznań i ich różnicy względem praktyk starożytnych po średniowieczne reguły zakonne, Foucault przygląda się, w jaki sposób praktyki wyznania grzechów i rachunku sumienia wymuszały mówienie prawdy o sobie, przyznawania się do swoich błędów oraz uznawania samego siebie – wobec Boga i ludzi – za grzesznika. Interesuje go związek między mówieniem prawdy o sobie i angażowaniem ludzi w stosunki o charakterze etycznym i politycznym – zobowiązywania się do podtrzymywania swojego stanowiska czy też podporządkowywania się autorytetom. Badania Foucaulta doprowadziły go do postawienia pytania, które nie straciło nic ze swojej palącej aktualności: dlaczego na gruncie naszej kultury od rządzonych wymaga się aktów posłuszeństwa i uległości polegających na mówieniu prawdy o sobie.