Upadek Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie

Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Rządy i śmierć Jowiana – Wybór Walentyniana, który czyni współcesarzem swego brata Walensa i dokonuje ostatecznego podziału na wschodnie i zachodnie cesarstwo – Bunt Prokopiusza – Administracja świecka i kościelna – Germania – Brytania – Afryka – Wschód – Dunaj – Śmierć Walentyniana – Jego dwaj synowie, Gracjan i Walentynian II, dziedziczą cesarstwo zachodnie
ROZDZIAŁ DRUGI
Obyczaje pasterskich narodów – Wędrówki Hunów z Chin do Europy – Ucieczka Gotów – Przeprawa przez Dunaj – Wojna z Gotami – Klęska i śmierć Walensa – Gracjan mianuje Teodozjusza cesarzem Wschodu – Jego charakter i sukcesy – Pokój i osiedlenie się Gotów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
ROZDZIAŁ TRZECI
Śmierć Gracjana – Upadek arianizmu – Święty Ambroży – Pierwsza wojna domowa: z Maksymusem – Charakter, rządy i pokuta Teodozjusza – Śmierć Walentyniana II – Druga wojna domowa: z Eugeniuszem – Śmierć Teodozjusza . . . . . . . . 89
ROZDZIAŁ CZWARTY
Ostateczne unicestwienie pogaństwa – Wprowadzenie wśród chrześcijan kultu świętych i relikwii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
ROZDZIAŁ PIĄTY
Ostateczny podział cesarstwa rzymskiego między synów Teodozjusza – Panowanie Arkadiusza i Honoriusza – Rządy Rufina i Stylichona – Bunt i klęska Gildona w Afryce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
ROZDZIAŁ SZÓSTY
Bunt Gotów – Plądrują Grecję – Alaryk i Radagaisus dwukrotnie najeżdżają Italię – Stylichon ich odpiera – Germanowie zalewają Galię – Konstantyn zagarnia Zachód – Niełaska i śmierć Stylichona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
ROZDZIAŁ SIÓDMY
Najazd Alaryka na Italię – Obyczaje senatu i ludu rzymskiego – Rzym jest trzykrotnie oblegany i w końcu złupiony przez Gotów – Śmierć Alaryka – Goci ustępują z Italii – Upadek Konstantyna – Galię i Hiszpanię zajmują barbarzyńcy – Niezależność Brytanii . . . . 178
ROZDZIAŁ ÓSMY
Arkadiusz cesarzem Wschodu – Rządy i niełaska Eutropiusza – Bunt Gainasa – Prześladowania świętego Jana Chryzostoma – Teodozjusz II cesarzem Wschodu – Jego siostra Pulcheria – Jego żona Eudocja – Wojna perska i podział Armenii . . . . . . . 218
ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY
Śmierć Honoriusza – Walentynian III cesarzem Zachodu – Rządy jego matki Placydii – Aecjusz i Bonifacy – Podbój Afryki przez Wandali . . . . . . . . . . . 239
ROZDZIAŁ DZIESIĄTY
Charakter, podboje i dwór Attyli, króla Hunów – Śmierć Teodozjusza Młodszego – Wyniesienie Marcjana na cesarstwo Wschodu 252
ROZDZIAŁ JEDENASTY
Najazd Attyli na Galię – Odpierają go Aecjusz i Wizygoci – Attyla najeżdża na Italię i ją opuszcza – Śmierć Attyli, Aecjusza i Walentyniana III . . . . . . . . . . 270
ROZDZIAŁ DWUNASTY
Złupienie Rzymu przez Genzeryka, króla Wandalów – Jego morskie grabieże – Ostatni cesarze Zachodu: Maksymus, Awitus, Majorian, Sewerus, Antemiusz, Olibriusz, Gliceriusz, Nepos, Augustulus – Całkowita zagłada zachodniego cesarstwa – Panowanie Odoakra, pierwszego barbarzyńskiego króla Italii . . . . . . . . . . . . 290
ROZDZIAŁ TRZYNASTY
Początki, postępy i skutki życia klasztornego – Nawrócenie się barbarzyńców na chrześcijaństwo i arianizm – Prześladowania wandalskie w Afryce – Wygaśnięcie arianizmu wśród barbarzyńców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 323
ROZDZIAŁ CZTERNASTY
Panowanie i nawrócenie się Chlodwiga – Jego zwycięstwa nad Alemanami, Burgundami i Wizygotami – Ustanowienie monarchii francuskiej w Galii – Prawa barbarzyńców – Położenie Rzymian – Wizygoci z Hiszpanii – Podbój Brytanii przez Sasów . . . 346
Ogólne uwagi na temat upadku zachodniego cesarstwa rzymskiego 380
Przypisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387
Od redakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545
Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 547
Indeks nazw geograficznych i etnicznych . . . . . . . . . . . . . . 568