Sudan Czas bezdechu

Co łączy Sudańczyka mieszkającego przy granicy z Egiptem z Sudańczykiem z Południa? Przecież dzieli ich wszystko - język, tradycja, religia, historia, klimat, a zwłaszcza dwa tysiące kilometrów bez asfaltowych dróg. Pokonujemy tę odległość. Spędzamy setki godzin w podróży, na pustyni i na rzece, zatrzymujemy się w miastach i małych oazach. O Sudańczykach mówi się nie bez powodu, że to najżyczliwsi ludzie na świecie. Jak więc możliwa była tu tak okrutna wojna, która pochłonęła miliony ofiar? Na to pytanie odpowiadają przedstawiciele różnych plemion, wielu zawodów - farmaceuta, lekarz, kierowca przewożący miny, oficer wojsk z Południa, ale też zwykli ludzie bez jakiegokolwiek wykształcenia. O Sudanie mówią również Polacy, którzy związali się z tym krajem - siostra zakonna i pracownicy organizacji pozarządowych. To opowieści o przemocy, głodzie, strachu, lecz i ogromnej nadziei. Linia drogi wspina się pośród wzgórz. Rozgrzany metal skrzypi, drży. Autobus, który jeszcze przed chwilą wydawał się ociężałą bryłą, teraz nagle ginie z oczu i wpada z impetem między skały. Zostajemy sam na sam z saharyjską nocą. Z jedyną prawdziwą pustką, jakiej może doznać człowiek. Z miriadami błyszczących punktów, opadających w dół, jakby sypały się na ziemię miliony ziaren kwarcu, soli, muskowitu, skaleni. Tak powstaje pustynia, spada z nieba. Ale Sahara nie tworzy się tu, w Abri, małej osadzie na Północy, lecz daleko stąd, na obrzeżach Kassali, gdzie stare, schorowane kobiety z ogromnych głazów robią małe kamyki. Dzień po dniu, noc po nocy, godzina po godzinie, okryte tylko łachmanami, rozszczepiają małymi metalowymi narzędziami granitowe skały. Ulica jest długa i rozpalona, a kobiet są dziesiątki. Już o świcie rozlega się w Kassali jednostajne miarowe stukanie. Jakby nadawały morsem. (fragment)