Państwo inteligentne jest wyzwaniem rzuconym rodzimym i zagranicznym wyznawcom tradycyjnej geopolityki, skazującym Polskę na życie w lęku przed Rosją i Niemcami. Przemysław Grudziński, historyk, twórca Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu RP, były podsekretarz stanu w MON i w MSZ oraz ambasador Polski w Waszyngtonie (2000-2005), pyta - w świetle teorii stosunków międzynarodowych, historii i własnych doświadczeń dyplomatycznych - jakiej polityki zagranicznej potrzebują Polacy u progu XXI wieku. Grudziński traktuje wielkość państwa (małe, średnie, wielkie mocarstwa) jako pochodną jego autodefinicji i funkcji spełnianej w systemie międzynarodowym. Sugeruje dla Polski rolę inteligentnego pośrednika, rzecznika Europy wobec Wschodu oraz moderatora w relacjach transatlantyckich.