O dobro wspólne i egzekucję praw : sejm 1565 roku w Piotrkowie

Pod koniec 1562 r. król polski Zygmunt August postanowił poprzeć odrzucany dotąd przez niego program ruchu egzekucyjnego. Nastawiony dotąd niechętnie wobec szlachty, w obliczu rozprężenia ładu wewnętrznego oraz zagrożenia zewnętrznego (zbliżająca się wojna z Moskwą o Inflanty i granice Wielkiego Księstwa Litewskiego) postanowił teraz poprzeć program egzekucyjny. Sojusz ze szlachtą mógł, bowiem zapewnić królowi nie tylko finansowanie nadciągającej wojny, ale przysporzyć również korzyści w dziedzinie gospodarki skarbowej dzięki egzekucji dóbr. Stąd też koniec 1562 r. zapoczątkował krótki, ale bardzo istotny, okres sejmów egzekucyjnych. Odbyło się ich siedem (1562-1563, 1563-1564, 1564, 1565, 1566, 1567 i 1569). Jednemu z owych siedmiu sejmów egzekucyjnych poświęcona jest niniejsza kasiążka. Przebieg obrad sejmu piotrkowskiego odbytego w 1565 r., mimo że wielokrotnie wspominany w literaturze przedmiotu, nie doczekał się dotąd swojej monografii. Stąd też z zadowoleniem przyjąć trzeba powstanie niniejszej pracy, tym bardziej, że był to jeden z najbardziej interesujących sejmów polskich XVI-go stulecia.