Macierzyństwo

Tom Macierzyństwo, na który, obok opowiadania tytułowego, składają się trzy inne: Viga-Ljot i Vigdis, Harriet Vaage i Pani Hjelde, pochodzi z wczesnego okresu twórczości Sigridy Undset, z drugiego dziesiątka lat XX wieku. Opowiadania te, a szczególnie stylizowane na sagę Viga-Ljot i Vigdis, stanowiły wprawkę do największego dzieła autorki, Krystyny córki Lavransa, i można było już w nich zauważyć cechy charakterystyczne, determinujące późniejszą, dojrzalszą twórczośćWszystkie podejmują problem podobny, rozpisany tylko na głosy czterech kobiet (bo to one, kobiety, są bohaterkami tych i późniejszych utworów S. Undset) — problem miłości i nienawiści, macierzyństwa, wierności i zdrady. Te cztery postacie kobiece, których rysunek psychologiczny jest czysty, wyraźny, realistyczny, to Helena z Macierzyństwa, konsekwentna w miłości i ofierze dla cudzego dziecka, Uni — matka czworga dzieci, przezwyciężająca kryzys małżeństwa dla wartości nadrzędnych: macierzyństwa, rodziny, wierności, Harriet, pozbawiona tragicznie dziecka, wrażliwa i skomplikowana, błąkająca się w poszukiwaniu swego miejsca w życiu, i wreszcie Vigdis, inna niż dotychczasowe kobiety w literaturze skandynawskiej, śmiała, kochająca i nienawidząca do końca życia. Wszystkie one mają cechę wspólną — przewyższają siłą osobowości swoich mężczyzn, chociaż wskutek ich słabości moralnej doznają bólu i klęsk życiowych. ...Oddajmy głos tym kobietom — niech mówią, każda na swój sposób, już nieco staroświecki, o tym, co jest istotą życia każdej kobiety, niezależnie od epoki: o miłości, o potrzebie wierności, o macierzyństwie, o rodzinie.