Litosfera. Autoportret odczytany

Litosfera to opowieść o drodze człowieka, który, wyrastając w domu o tradycjach komunistycznych, stopniowo dostrzegał kolejne wady panującego ustroju, dojrzewał do coraz aktywniejszego buntu i stał się współtwórcą ruchów społecznych stanowiących zmianę. Książka zawiera wybór z relacji, wspomnień, artykułów, wywiadów i wystąpień Jana Lityńskiego ułożonych w chronologiczną narrację o całym jego życiu. Pozwala to dostrzec osobną, mocną sferę Lita (nazywanego tak przez przyjaciół) – twardy grunt drogi przez Polskę powojenną. Wiele tekstów dostępnych było do tej pory wyłącznie w prasie podziemnej, a niektóre zostały opublikowane po raz pierwszy – między innymi listy i notatki osobiste znajdujące się w przekazanej do Archiwum Fundacji Ośrodka KARTA kolekcji prywatnej. Wyłania się z nich obraz nonkonformisty, który z formacji antykomunistycznego oporu wyprowadził wartości prospołeczne do III RP, a swoją rolę polityka postrzegał jako służebną wobec społeczeństwa.

Uważaliśmy, że rzeczywistość należy zmieniać; i co więcej – czuliśmy się uprawnieni do podjęcia próby jej zmiany. Był to jeszcze efekt tego naszego komunistycznego wychowania do aktywności w imię sprawiedliwości społecznej. […] Powoli, pod wpływem lektur i dyskusji dochodziliśmy do wniosku, że nie został popełniony błąd w realizacji systemu, w którym żyjemy – ale że błędem jest sam system.
Warszawa, początek lipca 1963

Wybrałem prawo decydowania o własnym losie. To prawo jednak drogo kosztuje i co gorsza nie tylko mnie.
Warszawa-Mokotów, 23 października 1982, w liście z więzienia
Jan Lityński

Wydanie 1