Kronika polska

„Kronika polska” tzw. Galla uchodzi za pierwsze dzieło naszej literatury narodowej. Pogląd ten, w zasadzie słuszny, wymaga przecież pewnych wyjaśnień i uściśleń. „Kronika” więc należy do literatury polskiej, pomimo że w oryginale pisana jest po łacinie. (...) Po wtóre uważamy „Kronikę” Galla za pierwsze dzieło literatury polskiej, pomimo że autor jej nie był Polakiem. (...) Po trzecie wreszcie, „Kronika” (...) nie w tym sensie stanowi początek naszej literatury, jakoby przed nią w Polsce żadnego utworu literackiego nie napisano. (...) w samym kręgu utworów pisanych u nas po łacinie potrafimy wskazać takie, które powstały wcześniej, a nawet znacznie wcześniej niż „Kronika” Galla. (...) W porównaniu z całym tym wcześniejszym dorobkiem piśmiennictwa łacińskiego na ziemiach polskich jest nasza „Kronika” zarówno ze względu na treść, którą stanowią najstarsze nasze dzieje, jak na rozmiary oraz na świadomie artystyczną formę (...) dziełem zupełnie innej rangi. Znacznie tez donioślejszy był następnie jej wpływ na późniejsze piśmiennictwo nasze (...) i z tych powodów (...) zasługuje ona w istocie na miano pierwszego dzieła literatury polskiej. Marian Plezia