Jak dawniej leczono

Historia medycyny to historia bólu, szarlatanerii, poświęcenia, głupoty, przypadkowych odkryć i przede wszystkim brudu, który jeszcze w początkach XX wieku nie było wystarczająco sumiennie niwelowany przed ingerencjami chirurgicznymi w ciało pacjenta. "Jak dawniej leczono, czyli plomby z mchu i inne historie" Nathana Belofskiego jest popularną wersją rozwoju medycyny, od starożytności po początek ubiegłego wieku. Wrażenia, jakie wyniosłem z lektury, to mieszanka zaspokojonej częściowo ciekawości, obrzydzenia potwornościami metod leczenia i poczucia, że autor zbyt często popadał w przesadne efekciarstwo poprzez dobór przykładów. Dodatkowo lektura nie pozostawia złudzeń - powinniśmy się cieszyć, że żyjemy w epoce powszechnych badań nieinwazyjnych, anestezjologii i kumulatywnej wiedzy o biologii człowieka.

Autor posiłkując się publikacjami, które stanowiły kiedyś podręczniki medycyny i anatomii, udokumentowanymi w literaturze aktywnościami balwierzy, znachorów, zielarzy, konowałów, szarlatanów, upuszczających krew, chirurgów - sadystów, zawodowych katów oraz prawdziwych lekarzy, dokonał wyboru praktyk medycznych, skupiając się na tych najbardziej ekstremalnych 'wyczynach'. Opisał sporo metod walki z ludzkimi przypadłościami ciała i duszy. Niemal żadna z nich nie istnieje we współczesnym kanonie metod lekarskich.

Książka, jako zestaw ciekawostek i potwierdzenie dużej wyobraźni naszych przodków, wypadła dobrze. Medycy na choroby psychiczne, polucje, oziębłość,...