Homo deus. Krótka historia jutra

Niektóre fakty o świecie TU i TERAZ są tak fascynujące, niepokojące czy nieprawdopodobne, że dywagacje o przyszłości bywają nieciekawe w swej powabnej niepewności zaistnienia. W "Homo deus. Krótka historia jutra" Yuval Noah Harari pokusił się o opisanie kondycji człowieka jutra na poziomie socjologii, psychologii, biologii i ekonomii. Poza wizją upadku humanizmu liberalnego, nadchodzącą algorytmizacją i kilkoma innymi niepokojącymi zjawiskami, na które nasz gatunek nie miał szans się przygotować ewolucyjnie, książka nie wniosła wiele świeżości w moje rozumienie świata. Autor, trochę jak demiurg, wszedł w buty Fukuyamy kreśląc obraz kondycji człowieka przyszłości na podstawie pewnych cząstkowych spostrzeżeń o przeszłości i teraźniejszości. Zabrakło kluczowych perspektyw, które według mnie są niezbędne dla ustalenia zobiektywizowanego kontekstu. Z jednej strony, Harari zburzył kilka mitów i trafnie zdiagnozował bolączki współczesności, ale jednocześnie zmitologizował inne obszary intelektualnych dociekać człowieka i sposoby, w jakie opisuje on świat.

Książka niestety nie ma postawionej jednej głównej tezy, która zmusiłaby autora do pewnej formalizacji języka i głębszego przemyślenia argumentacji. Trochę jest to praca w stylu - opiszmy pewne procesy historyczne na poziomie teorii idei, przemian ewolucji biologicznej, postępu technicznego, by następnie dodać trochę współczesnych niepokojów czy patologii i nakreślić możliwe scenariusze przyszłości. Moje oczekiwania można ...

Homo Deus to kontynuacja innej książki tego samego autora, czyli Sapiens (dla zmyłki w polskiej wersji jest: Od zwierząt do bogów). Już samo nazwanie człowieka „sapiens” jest kontrowersyjne, tym bardziej nadanie mu przymiotu „Deus”. Bez przesady. Niemniej wiedziałam już, co może mieć na myśli Harari i przygotowywałam się na intelektualną ucztę, gdzie będą serwowane mi znane smaki w zupełnie innych kombinacjach, czasami trudnych do przełknięcia.

W skrócie główna teza autora brzmi, że jako gatunek prawie osiągnęliśmy kres naszej ewolucji i zdobyliśmy boskie moce, w przyszłości staniemy się biologiczno-elektronicznymi hybrydami, a być może zostaniemy zastąpieni przez sztuczną inteligencję (niekoniecznie obdarzoną świadomością). Przez całą historię ludzkość walczyła z głodem, chorobami, siłami przyrody i wreszcie ze śmiercią. Trochę na wyrost i z duża dozą optymizmu autor twierdzi, że te problemy mamy za sobą. Nawet jeśli jeszcze nie jesteśmy nieśmiertelni, to tylko kwestia czasu kiedy będzie to możliwe. Tu rodzi się od razu pytanie, czy nieśmiertelność poprzedzona udoskonalaniem organizmu będzie szeroko dostępną opcją, czy tylko przywilejem elit. Noah Yuval Harari przez cała książkę nie ucieka od etycznych rozważań, które w sposób oczywisty związane są z tematem. Porusza szereg zagadnień, wraca do kwestii sukcesu ewolucyjnego gatunków zwierząt hodowlanych okupionego mizerią życia poszczególnych pojedynczych zwierząt.

Powraca również tematyka ideologii, które k...