Gówno się pali

Ostatnio wszyscy, którzy lubują się w czeskiej literaturze mają się z czego cieszyć. Najpierw świetna seria literacko-filmowa przygotowywana dla Agory przez Mariusza Szczygła, a teraz na rynku pojawia się wydawnictwo, które daje nam szansę przyjrzeć się temu co czytają Czesi w ciągu ostatnich lat. Wydawnictwo Afera na początek przygotowało nam Petra Šabacha. W Czechach znany pisarz i scenarzysta, u nas dotąd kompletnie nie znany. Gówno się pali było co prawda zekranizowane i film jest też znany u nas (zdaje się, że pod tytułem "Pod jednym dachem"), ale książka trafia w ręce polskich czytelników po raz pierwszy. Ta niegruba pozycja (ładnie wydana w sztywnej oprawie, z przypisami) to tak naprawdę zbiorek opowiadań, dwóch krótkich i jednej dłuższej nowelki. Za co można polubić Sabacha? Jest nieodrodnym synem tej samej kultury, która dała nam na przykład Hrabala. Specyficzny humor, ironia, groteska, a mimo wszystko nie jest to śmiech pusty - zawsze towarzyszy temu jakaś zaduma nad sensem życia, charakterem ludzkim. Za to właśnie kochamy ich książki czy filmy. Pierwsze opowiadanko - „Zakład” to obrazek z knajpy gdzie siedzi i przekomarza się dwóch staruszków. Drugie, czyli „Bellevue” to pisane z punktu widzenia dziewczyny obserwacje życia rodzinnego na wsi. Obserwuje ona ojca i dwóch braci i marzy o tym by zmienić płeć i żyć równie ciekawie i beztrosko jak oni. W obu opowiadankach mamy niby pospiesznie skreślone postacie, ale ileż w tym życia, ile normalności... Nowela „Woda z sok...

Jadąc na wakacje do Czech wzięłam ze sobą tę wielokrotnie wydawaną w tym kraju pozycję. Podobno to lektura szkolna, pisana współcześnie, coś musi być na rzeczy.
No ale nie zachwyciło mnie, chociaż klimat czeski jest mocno wyczuwalny w tekstach a ja go lubię. Chyba największym mankamentem był fakt, ze jest to zbiór tekstów, nawet ta ostatnia nowelka sama w sobie jest zbiorem anegdot, luźno powiązanych ze sobą, bez początku, środka i końca. Teoretycznie motywem przewodnim są różnice między mężczyznami a kobietami, ale temat ten jest potraktowany tak powierzchownie, że aż żal. I nie żebym wymagała od autora przekrojowej pracy o dziejach tychże damsko-męskich stosunków. Bardziej, że taka ksiązkę mógłby napisać prawie każdy, łącznie ze mną.

Myślę, że może spodobać się osobom, które lubią krótkie formy i lekkie treści.