/bd2d664d184445255f10367658ce103a/n/tadeusz-boy-zelenski)
Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy” (Boy-Żeleński) - polski tłumacz, krytyk literacki i teatralny, pisarz, poeta-satyryk, kronikarz, eseista, działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.
Przełożył na język polski dzieła kanonu literatury francuskiej, między innymi: Pieśń o Rolandzie, Wielki testament François Villona, Gargantuę i Pantagruela Rabelais’go, Próby Michela de Montaigne’a, Tristana i Izoldę w opracowaniu Bédiera, rozprawy filozoficzne Kartezjusza i Pascala, wszystkie sztuki Moliera, Racine’a, Corneille’a i Woltera, dzieła pisarzy oświecenia, m.in. Monteskiusza i Rousseau, powieść Kubuś Fatalista i jego pan Diderota, cykl powieści Komedia ludzka Balzaka, powieści W poszukiwaniu straconego czasu Prousta, Czerwone i czarne Stendhala, Pani Bovary Flauberta, poezje Paula Verlaine’a, powieści André Gide’a i Anatole’a France’a, i wiele innych. Był autorem wierszy i piosenek, nierzadko satyrycznych, felietonów społeczno-obyczajowych, a także książek z zakresu historii literatury.
Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od młodych lat prowadził bogate życie towarzyskie i kawiarniane, obracał się w środowisku krakowskiej bohemy. Przyjaźnił się z Przybyszewskim. Pisał teksty do kabaretu Zielony Balonik. W czasie I wojny światowej służył jako lekarz kolejowy w armii austro-węgierskiej. W 1919 został zatrudniony jako recenzent teatralny w krakowskim dzienniku „Czas”. Następnie był kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Warszawie. W 1928 otrzymał nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek jako jeden z najwybitniejszych krytyków. W 1933 został wybrany na członka Polskiej Akademii Literatury.
Boy propagował świadome macierzyństwo, antykoncepcję i edukację seksualną, a także postulował legalizację aborcji w celu zlikwidowania groźnego dla życia kobiet podziemia aborcyjnego. Był partnerem i współpracownikiem feministki Ireny Krzywickiej, z którą prowadził w Warszawie od 1931 roku Poradnię Świadomego Macierzyństwa. Już w roku następnym poradnia przyjęła ponad cztery tysiące pacjentek.
Boy był ostro zwalczany przez środowiska konserwatywne za głoszenie liberalnych poglądów oraz krytykę udziału Kościoła katolickiego w życiu społecznym i politycznym Polski.
Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa. W październiku 1939 radzieckie kierownictwo Uniwersytetu Lwowskiego powołało go na kierownika katedry historii literatury francuskiej. Boy działał w lwowskim oddziale Związku Literatów Polskich. Okazywał ciepłe nastawienie względem nowej władzy sowieckiej. Publikował artykuły w „Czerwonym Sztandarze”, a w sierpniu 1940 roku był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie. Próbował interweniować u władz radzieckich w obronie osób deportowanych.
We Lwowie zamieszkał u szwagra żony, profesora Jana Greka. Wkrótce po zajęciu Lwowa przez Niemców, w nocy z 3 na 4 lipca 1941, przebywający w mieszkaniu profesorowie Grek i Boy-Żeleński zostali aresztowani, a następnie zamordowani na Wzgórzach Wuleckich pośród kilkudziesięciu innych profesorów lwowskich.
/a221925c159b59e026d5cedbf2825bea/n/pamietnik-egotysty)
/9b4b187a519bf992e36c2484a0d5bcb8/n/pani-hanska)
/f19fd5d7cbe631fc5ac9b24680277d4c/n/panna-de-maupin)
/ab58e24a-5436-4b2c-bee0-aa43481fb062/n/tristan-i-izolda)
/ca075df41e6d8e51dc556621caea153b/n/vanina-vanini)
/925accf2-02a4-4bac-b836-305c868bbf74/n/wielki-czlowiek-z-prowincji-w-paryzu)
/o-394690/n/znaszli-ten-kraj-cyganeria-krakowska)
/e53e70ddd660f2117b5e7a0f9e9f5658/n/swietoszek-skapiec)
/40b0fcb6-3526-4c2f-a01e-6d4bc7eac008/n/drobne-slowka-brzecza)
/036fe498-8f72-418c-8c7a-4c85aebb6833/n/antologia)
/4aee2d8b-1a12-43ee-abaa-175bf5d21dd1/n/charaktery-i-anegdoty)
/o-391497/n/cyrulik-sewilski)
/b302fa64-db79-4d9b-95fc-227cf0a3dbb6/n/czerwony-kajet)
/0d39bb2f-753b-44f8-9952-29f151cc1d86/n/dziela-wybrane)
/7aecf3c7-b858-4a8c-ba4a-d2de1aa689f1/n/dziela-wybrane-tom-1-o-milosci-kroniki-wloskie)
/4516a91c9aa367b25303d0485a20ab5b/n/dziela-wybrane-tom-2-pamietnik-egotysty-zycie-henryka-brulard)
/61b634e70b34be1de50a8915d911e1be/n/dziela-wybrane-tom-1-o-milosci-pamietnik-egotysty-zycie-henryka-brulard)
/ca008c6b0e267e6e50bdd5e5a536e087/n/dziela-wybrane-tom-4-pustelnia-parmenska-lamiel)
/63987a9b973f5348b26a270bfe220b8e/n/dziela-tom-2-malzenstwo-z-musu-ksiezniczka-elidy-tartuffe-czyli-swietoszek-don-juan-milosc-lekarzem-mizantrop-lekarz-mimo-woli-melicerta-sielanka-ucieszna-sycylianin-amfitrion-grzegorz-dyndala)
/75cee7206cead31966cd9c090ac09548/n/dziela-tom-3-skapiec-pan-de-pourceaugnac-dostojni-wspolzalotnicy-mieszczanin-szlachcicem-psyche-szelmostwa-skapena-hrabina-d-escarbagnas-uczone-bialoglowy-chory-z-urojenia-varia)
/ffacce4e-aea9-4fe2-94ad-70d0d0204ec3/n/dziela-tom-3)
/11c9056484d823f0a9455fea96b7d218/n/ksiezna-de-langeais)
/9ac07796-c3a9-4f9e-9d92-ba01de315ba4/n/listy-panny-de-lespinasse)
/o-9788364822490/n/mity-i-zgrzyty)
/b005aa8a4e84ebe59ca665489b44284f/n/msza-ateusza)
/cba9784f-14f0-4305-b1e4-c14ab77c0d4a/n/obiad-literacki-proust-i-jego-swiat)
/a7784241659e52d18fc41c813859b23b/n/pan-tadeusz-xiii-ksiega-basn-o-trzech-braciach-i-krolewnie-nowoczesna-sztuka-chedozenia-mrowki)
/007ca329-c107-4caa-b251-a165887a9429/n/pawel-i-wirginia)
/f223b937-fdc3-4799-8b1f-700ddbd42fed/n/pierwsze-kroki)
/f4514f27e0d52d15217aa3e8f0ff5d3b/n/poezje)
