Czy kiedykolwiek zdarzyło Wam się przenieść w myślach w odległe i magiczne światy, wciąż pozostając w zaciszu własnego domu? Czy marzyliście o tym, by odwiedzić miejsca opisane w ulubionych książkach? Jeśli tak, to powinieneś Czytelniku wiedzieć, że nie jesteś sam. Literatura bowiem ma niesamowitą moc przenoszenia nas w odległe, nieznane krajobrazy, które wzbudzają naszą wyobraźnię i zachęcają do wirtualnych podróży. A są książki, których opisy możemy zobaczyć na żywo, przeżyć historię poznaną na ich kartach. Do najbardziej znanych należą, chociażby na przykład:  

 

Hogwart – Szkoła Magii i Czarodziejstwa (J.K. Rowling – seria Harry Potter) 

 

Pierwszym miejscem, które na pewno przychodzi na myśl w kontekście książkowych podróży, jest magiczny świat stworzony przez J.K. Rowling w serii książek o Harrym Potterze. Szkoła Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie to miejsce, w której bohaterowie spędzają większość swojego czasu, ucząc się zaklęć, eliksirów i innych tajemniczych sztuk magicznych. Przechodząc przez Wieżę Astronomiczną, błądząc wśród tajemniczych korytarzy, czy wchodząc do Wielkiej Sali, można poczuć magię tego miejsca i niemal usłyszeć echa śmiechu Freda i George'a Weasleyów.  

 

Filmowa adaptacja serii „Harry Potter” sprawiła, że Hogwart stał się jeszcze bardziej rozpoznawalny, a wiele z miejsc przedstawionych w książkach znalazło swoje fizyczne odpowiedniki na ekranie. Większość scen filmowych rozgrywa się w Studiach Warner Bros. w Leavesden, Wielka Brytania, gdzie zbudowano ekrany do wnętrz Hogwartu, takie jak Wielka Sala, korytarze i pokoje. Jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc związanych z Hogwartem jest zamek Alnwick Castle, znajdujący się w hrabstwie Northumberland w Anglii. Zamek ten posłużył jako plenerowy Hogwart w niektórych filmach, m.in. w scenach lotu na miotłach oraz pierwszych lekcji latania. To imponujące miejsce zachowuje magiczną atmosferę Hogwartu.

 

Inne miejsca, które wykorzystano podczas kręcenia filmów to: 

• Christ Church College w Oksfordzie, gdzie zlokalizowano wielu zewnętrznych ujęć Hogwartu, w tym słynne schody, które prowadzą do Wielkiej Sali. 

• Glenfinnan Viaduct w Szkocji, który stał się tłem dla scen pociągu z ekspresem Hogwartu. 

• Alnwick Garden, położony w pobliżu Alnwick Castle, został wykorzystany do scen ze Szkołą Czarodziejstwa. 

Dzięki tym realnym lokacjom i studiom filmowym Hogwart stał się niemal rzeczywisty dla fanów serii, umożliwiając im wyobrażenie sobie magicznego świata stworzonego przez J.K. Rowling. 

 

 

Wyspa Skarbów (Robert Louis Stevenson – "Wyspa skarbów”) 

 

Przemierzając literackie morza, nie sposób pominąć Wyspy Skarbów Roberta Louisa Stevensona. Ta przygoda pełna skarbów, piratów i tajemniczych map wciąż zachwyca czytelników wszystkich wieków. Postaci takie jak Kapitan Flint czy John Silver to postacie ikoniczne, a opisy egzotycznych krajobrazów wzdłuż wybrzeża przyciągają nas jak magnes. To podróż pełna emocji, w której trzymamy kciuki za młodego Jima Hawkinsa, będącego głównym bohaterem. 

"Wyspa skarbów" Roberta Louisa Stevensona doczekała się wielu adaptacji filmowych, zarówno tych starszych, jak i bardziej współczesnych. Jedną z najbardziej znanych adaptacji jest film "Wyspa Skarbów" z 1950 roku, w reżyserii Byrona Haskina. Warto jednak zaznaczyć, że to nie Wyspa Skarbów była głównym celem kręcenia, a raczej akcja filmu, która została przeniesiona do bardziej neutralnych lokalizacji. W filmie z 1950 roku nie wykorzystano realnej wyspy jako pleneru do kręcenia zdjęć. Zamiast tego, większość scen została nakręcona na terenach lądowych w Kalifornii, USA, oraz w studio filmowym. To była powszechna praktyka w tamtym okresie, gdy efekty specjalne i możliwości podróży były ograniczone w porównaniu do dzisiejszych standardów. 

Warto również zaznaczyć, że "Wyspa Skarbów" doczekała się wielu innych adaptacji, zarówno filmowych, telewizyjnych, jak i animowanych, w tym również te, w których korzystano z różnych lokacji jako plenerów. Jednakże konkretnych, szczegółowych informacji na temat lokalizacji kręcenia zdjęć do poszczególnych adaptacji mogą być trudniejsze do znalezienia, zwłaszcza jeśli chodzi o starsze filmy, które powstawały w czasach, gdy informacje te nie były tak powszechnie udostępniane jak dzisiaj. 

 

Mała Wioska (Gabriel Garcia Marquez – "Sto lat samotności”) 

 

Przenosząc się do innego gatunku literackiego, warto wspomnieć o Małej Wiosce stworzonej przez Gabriela Garcia Marqueza. Ta magiczna, surrealistyczna miejscowość jest sercem powieści "Sto lat samotności". Pełna jest ona niewiarygodnych wydarzeń i postaci, a jej atmosfera wydaje się być jednocześnie realna i nierealna. W tej wiosce zegar bije nieskończoność, a stworzenia przemierzają granicę między światem żywych a umarłych. 

 

 

Północ (Philip Pullman – trylogia "Mroczne materie”) 

 

Kolejnym niezwykłym miejscem literackim jest Północ, przedstawiona w trylogii Philipa Pullmana – "Mroczne materie". To świat równoległy, gdzie każdy człowiek ma swojego demona, istotę będącą wcieleniem jego duszy. Przodujący przez tę przestrzeń Lyra Belacqua odkrywa tajemnice pyłu i staje w obliczu potężnych sił. Północ jest pełna niezwykłych krajobrazów i magicznych stworzeń, a podróż przez ten świat to pełna napięcia przygoda. 

Trylogia "Mroczne materie" autorstwa Philipa Pullmana doczekała się adaptacji filmowej w postaci serialu telewizyjnego. Serial o tym samym tytule, czyli "Mroczne materie" (oryg. "His Dark Materials"), był produkowany przez BBC i HBO. Pierwszy sezon miał premierę w 2019 roku, a drugi sezon pojawił się w 2020 roku. Większość zdjęć do serialu "Mroczne materie" była kręcona w różnych miejscach, głównie w Wielkiej Brytanii. Kilka z tych miejsc zostało wykorzystanych do przedstawienia świata "Północ":

• Oksford — Oksford stał się miejscem, gdzie toczy się część akcji serii. Różne budynki i ulice Oksfordu zostały użyte jako tło dla scen w Oksfordzie z książki. 
• Cardiff, Walia — W Cardiff, w Walii, kręcono niektóre sceny związane z Zamkiem Jordan w Trollesund (w książkach to ważne miasto w Północy). 
• Tulloch, Szkocja — W Tulloch, w Szkocji, kręcono sceny związane z północnymi krajobrazami, które towarzyszą podróży bohaterów. 

Warto podkreślić, że w produkcji serialu wiele efektów specjalnych i ujęć plenerowych zostało użytych, aby oddać wyjątkową atmosferę i charakterystykę świata przedstawionego w trylogii. 

 

Narnia (C.S. Lewis – seria "Opowieści z Narnii”)

 

Narnia, kraina zmarzniętej zimy i letniego słońca, to miejsce, które znamy z serii "Opowieści z Narnii" autorstwa C.S. Lewisa. Wiodą nas tam Lucy, Edmund, Susan i Piotr, którzy przypadkowo odkrywają magiczne przejście do tego magicznego świata. Narnia to nie tylko fascynujący krajobraz, ale również pełna symboliki i metafor opowieść o walce dobra ze złem oraz o sile wiary. 

Seria filmów opartych na serii książek "Opowieści z Narnii" C.S. Lewisa została wyprodukowana w latach 2005-2010. Trzy pierwsze książki zostały zaadaptowane: "Lew, Czarownica i Stara Szafa" (2005), "Książę Kaspian" (2008) oraz "Podróż Wędrowca do Świtu" (2010). Kręcono je w różnych lokalizacjach, aby oddać magię i różnorodność Narnii. Oto niektóre z miejsc, gdzie kręcono zdjęcia do filmów "Opowieści z Narnii": 

• Nowa Zelandia — W Nowej Zelandii kręcono wiele scen plenerowych, które miały oddać różnorodne krajobrazy Narni. Wielki Plac w Auckland został wykorzystany jako tło dla Dworca Marynarzy w "Księciu Kaspianie".  
• Czechy — W Czechach, na zamku Karlštejn, kręcono sceny do "Lwa, Czarownicy i Starej Szafy". Ten zamek był używany do przedstawienia zameku Cair Paravel. 
• Słowenia — W Słowenii kręcono niektóre plenerowe sceny związane z Narnią. Wąwozy Vintgar w Słowenii zostały wykorzystane do scen z "Podróży Wędrowca do Świtu". 
• Australii — Sceny plenerowe związane z "Podróżą Wędrowca do Świtu" były także kręcone w Australii, na Gold Coast. 

Warto zauważyć także, że w produkcji filmów często wykorzystywane są różne techniki, które pozwalają na przeniesienie aktorów do magicznych światów, takich jak Narnia. Efekty specjalne i post produkcja odgrywają istotną rolę w tworzeniu wizualnych aspektów Narni, takich jak mówiące zwierzęta i fantastyczne krajobrazy. 

 

Zamczysko w Manderley (Daphne du Maurier – "Rebecca”) 

 

Jeśli mówimy o tajemniczych miejscach, nie sposób pominąć Zamczyska w Manderley, które pojawiło się w powieści Daphne du Maurier pt. "Rebecca". To opuszczone, gotyckie dworko wzbudza strach i fascynację zarazem. Narratorka, młoda druga żona Maximiliana de Winter, stara się odnaleźć swoje miejsce wśród cieni poprzedniej, zmarłej żony Rebecci. Atmosfera tajemnicy i napięcia sprawia, że to miejsce jest niezapomniane. 

"Rebecca" autorstwa Daphne du Maurier doczekała się adaptacji filmowej w 1940 roku, w reżyserii Alfreda Hitchcocka. Ten klasyczny film jest jednym z najbardziej znanych adaptacji literackich i zdobył wiele nagród, w tym Oscara za najlepszy film. Zamek Manderley, kluczowa lokalizacja w powieści, został w filmie przedstawiony w sposób charakterystyczny, zgodnie z wizją Hitchcocka. Jednak nie użyto rzeczywistego zamku, a zamiast tego stworzono scenografię i efekty specjalne. 

Zdjęcia do filmu "Rebecca" były kręcone głównie w amerykańskim studiu filmowym, a scenografię zamku Manderley zbudowano w Pinewood Studios w Wielkiej Brytanii. W filmie wykorzystano techniki takie jak maty malarskie i efekty optyczne, aby oddać wrażenie ogromnej rezydencji, charakterystycznej dla opisów z książki. Warto zaznaczyć, że chociaż sceneria była stworzona w studiu, to Hitchcock zdołał w mistrzowski sposób oddać atmosferę tajemnicy i napięcia, która jest kluczowa dla powieści "Rebecca".

 

Westeros (George R.R. Martin – seria "Pieśń lodu i ognia”) 

 

Przenosząc się w krainy epickiej fantastyki, nie sposób nie wspomnieć o Westeros z serii "Pieśń lodu i ognia" autorstwa George'a R.R. Martina. To brutalny, pełen intryg świat, gdzie rody i dynastie walczą o władzę nad Żelaznym Tronem. Od nocy długiego lata do nadchodzącej zimy, Westeros to miejsce pełne postaci, których lojalności nie można brać za pewnik. 

Seria "Gra o tron" oparta na serii książek "Pieśń lodu i ognia" autorstwa George'a R.R. Martina doczekała się ogromnej popularności i została nakręcona przez telewizję HBO. Wielu fanów z całego świata zafascynowała epicka fabuła i rozbudowany świat Westeros.  

Zdjęcia do serialu były kręcone w różnych miejscach, przede wszystkim w Europie. Oto kilka z nich: 

• Irlandia — Większość zdjęć plenerowych kręcono w Irlandii. Wszystkie sceny związane z Winterfellem, siedzibą rodu Starków, były kręcone w Castle Ward w hrabstwie Down. Pozostałe lokalizacje obejmują Dark Hedges (Drzewa Udręka) i Ballintoy w hrabstwie Antrim, gdzie nagrywano sceny na Iron Islands (Wyspy Żelazne). 
• Chorwacja — Lokalizacje w Chorwacji, takie jak Dubrownik i Split, posłużyły jako tło dla scen w Królewskiej Przystani i Meereenie. 
• Islandia — Islandia stanowiła tło dla wielu scen zimowych i lodowych, reprezentujących północne obszary Westeros. 
• Malta i Maroko — Malta była używana do kręcenia scen Daenerys w Essos, a Maroko dla scen z Dornem.
• Szkocja — Szkockie krajobrazy, takie jak Glencoe, były używane do kręcenia scen w Beyond the Wall (Za Murem). 
• Hiszpania — Hiszpania była wykorzystywana do kręcenia scen w Dorne, w tym w ogrodach Alcazar w Sewilli. 

Warto podkreślić, że wiele z tych miejsc było wykorzystywanych do reprezentowania różnych obszarów Westeros i Essos. Dzięki różnorodnym lokalizacjom, serialowi udało się oddać epicką skalę i różnorodność krain przedstawionych w książkach. 

 

Zona (Arkadij i Boris Strugaccy – "Piknik na skraju drogi”) 

 

W literaturze science fiction również znajdziemy fascynujące miejsca. Przykładem jest Zona z książki "Piknik na skraju drogi" autorstwa braci Arkadija i Borisa Strugaccych. Zona to tajemnicza przestrzeń, która powstała po niezrozumiałej katastrofie. Wędrówka przez ten obszar staje się metaforą ludzkiego dążenia do celu, często poświęcając zdrowie i bezpieczeństwo dla potencjalnej nagrody. 

 

Grobowiec Kapitana Nemo (Jules Verne – "Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”) 

 

Podróżując w głąb oceanów, odkrywamy Grobowiec Kapitana Nemo z powieści Julesa Verna "Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi". Kapitan Nemo to postać tajemnicza i skomplikowana, a jego podwodny okręt Nautilus wciąż zachwyca wyobraźnię. Odkrywanie morskich tajemnic i zdumiewających form życia morskiego to podróż pełna nauki i przygody. "Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi" Jules'a Verna doczekało się wielu adaptacji filmowych, zarówno tych starszych, jak i bardziej współczesnych. Jednakże, jako że temat podróży podwodnej był skomplikowany do przedstawienia w filmach w okresie, kiedy powieść powstała (1870), wiele adaptacji z tamtego okresu opierało się na animacjach lub efektach specjalnych, które były ograniczone w tamtych czasach. 

Najbardziej znana adaptacja powieści to film "20,000 Leagues Under the Sea" z 1954 roku, wyprodukowany przez Walt Disney Pictures. W filmie tym wykorzystano m.in. efekty specjalne, miniaturowe modele i aktorów grających postaci. Większość zdjęć plenerowych do filmu z 1954 roku kręcono w Kalifornii, USA, w tym na zachodnim wybrzeżu oraz w studiach filmowych. Jednak zamek Kapitana Nemo, czyli Nautilus, był przede wszystkim efektem specjalnym, a nie rzeczywistym obiektem, który mógłby być sfilmowany w rzeczywistości. 

Niestety, z powodu ograniczeń technicznych i stylu filmu z tamtego okresu, zdjęcia plenerowe nie były głównym celem produkcji, a sceneria podwodna, w tym Grobowiec Kapitana Nemo, była tworzona za pomocą efektów specjalnych i zestawów studyjnych. 

 

 

 

Podróże literackie przenoszą nas w światy wyobraźni, gdzie autorska kreatywność ożywia fascynujące miejsca. Od magicznego Hogwartu, gdzie nauka magii i przygody splatają się w niezwykły sposób, poprzez tajemniczą Zonę, która odzwierciedla wewnętrzne dylematy bohaterów, aż po epicki Westeros, gdzie intrygi i konflikty polityczne tworzą tło dla niesamowitych historii. To właśnie literatura pozwala nam się przenieść w te światy, odczuwając emocje i towarzysząc postaciom w ich podróżach. 

 

Niezwykła jest także relacja między książkowymi miejscami a ekranizacjami filmowymi. Przeniesienie tych opisów na ekrany pozwala nam zobaczyć i doświadczyć tych miejsc w sposób wizualny. Dzięki zaawansowanym technikom filmowym i plenerom wykorzystywanym do kręcenia scen, stają się one w pewnym sensie realne. Choć nie zawsze zgodne w stu procentach z naszymi wyobrażeniami, te wizualne interpretacje wpływają na to, jak postrzegamy te literackie światy. 

 

Jednak nie tylko ekranizacje oferują nam możliwość odkrywania tych miejsc. Wiele z miejsc opisywanych w powieściach i seriach istnieje naprawdę lub ma swoje odzwierciedlenie w rzeczywistym świecie. To właśnie ta wyjątkowa zdolność literatury sprawia, że książkowe podróże są nie tylko fascynujące, ale także niezwykle wartościowe dla naszej wyobraźni i zrozumienia różnorodności ludzkich doświadczeń.