O naturze ludzkiej recenzja

Lektura “O naturze ludzkiej”, choć dość krótka, zdecydowanie nie jest lekturą na jeden wieczór (a może jest, jeśli ktoś ubóstwia filozofię i z zapałem zagłębia się w kolejne myśli i refleksje autora). Scruton przede wszystkim w swoim eseju próbuje przekonać czytelnika, iż myślenie o człowieku jako jedynie istocie biologicznej, uwarunkowanej na każdej płaszczyźnie życia genami, jest niekompletne i odbiera istocie ludzkiej wyjątkowość. To my jesteśmy zdolni do powiedzenia o sobie “ja”, o samoświadomości, a więc jesteśmy czymś więcej niż tylko zbiorem genów - wymykamy się biologii i wykraczamy poza świat fizyczny. Autor w swoim wywodzie nie zapomina jednak o znaczeniu drugiego człowieka w życiu każdej osoby – jest on bowiem odzwierciedleniem cech, które się w nas kształtują, a więc jeden nie może istnieć bez drugiego.

Ważny aspekt poruszany w lekturze, który odróżnia nas od innych zwierząt, to poczucie moralności oraz umiejętność intencjonalności. Szczególne miejsce otrzymało od autora omówienie cnót, którymi każdy człowiek kieruje się, mniej lub bardziej, w swoim życiu.

Na poparcie swoich poglądów, Scruton odwołuje się do wielu znanych myślicieli i filozofów - niektórzy z nich zdawali się już przed laty myśleć w ten sam sposób, co autor, inni wręcz przeciwnie, na bazie czego filozof również wyjaśnia swoje przekonania.

Autor rozprawia o wyjątkowości człowieka, a właściwie osoby, którą jest każdy z nas, w sposób tak przekonujący, iż czytelnik może odnieść wrażenie, że na tym świecie ma moc, jakiej nikt nigdy jeszcze nie posiadł. Od nas samych tylko zależy, jak będziemy nią dysponować i do czego wykorzystamy. Od nas samych zależy, jakimi ludźmi będziemy, każdy bowiem otrzymał dar myślenia, czucia, kontaktów interpersonalnych, poczucia własnego “ja” oraz społecznej moralności.

Zdecydowanie jest to książka, do której warto wrócić więcej niż raz. Jeśli ktoś dopiero zaczyna swoją przygodę z filozofią, tym bardziej powinien przeanalizować tekst kilka razy. Zapewne każdorazowo odkryje w nim coś nowego, jakieś drugie dno, a także nawiedzi go jakaś nowa myśl. Nie jest to lekka lektura, jednak na pewno daje wyraz wyjątkowości naszego człowieczeństwa.