Niegodziwość ojców recenzja

Od wydania „W ofierze Molochowi” – poprzedniego tomu cyklu minęło dziesięć lat. Zaczynając czytać „Niegodziwość…” miałam wątpliwości, jak to będzie po tak długim czasie ponownie wejść w życie bohaterów. Obawiałam się, że takie odległe w czasie powroty mogą nie być korzystne dla cyklu powieściowego, pamięć ludzka jest zawodna i im więcej czasu mija, tym trudniej pamiętać fabułę poprzednich tomów, nie mówiąc już o szczegółach. Plusem był fakt, że wątki kryminalne w poszczególnych tomach stanowiły sprawą zamkniętą i nie były przeciągane do kolejnych części. Najbardziej bałam się tła społeczno-obyczajowego, które stanowi ciągłość w cyklu. Autorka jednak subtelnie, w pojedynczych zdaniach wplatała wyjaśnienie najważniejszych kwestii, co znacząco odświeża pamięć. Dzięki temu bardzo szybko wniknęłam w fabułę i poczułam, jakbym bohaterów znała od lat.

Widać, że w tym tomie autorka postanowiła tak rozegrać sprawy, żeby ostatecznie zakończyć cykl. Tym samym stworzyła niezwykle epicką, barwną i napisaną z ogromnym rozmachem opowieść. Powiedziałabym, że to monumentalne dzieło z przepięknym tłem społeczno-obyczajowym, oddające ducha małego, przemysłowego miasta, ukrytego głęboko na północy Szwecji. Cudowne, zasypane śniegiem tereny Norrlandi, specyficzna aura srogiej zimy trzymającej nawet do czerwca, niespieszny sposób narracji połączony z nostalgicznymi stanami emocjonalnymi bohaterów i ciekawe (choć czasami ciut przydługie, np. te dotyczące boksu) wątki poboczne złożyły się na niepowtarzalną atmosferę i mocno szwedzki klimat tej powieści. Pośród tego wszystkiego rozgrywa się oczywiście wątek kryminalny – kolejne żmudne śledztwo Rebeki Martinsson, tym razem osnute wokół wydarzeń, które rozegrały w latach 60. i 70.

Można by się zastanowić, czy aby na pewno jest to kryminał, bo mam wrażenie, że akurat w tym tomie nie ten wątek dominuje, ale w kontekście całości mi to nie przeszkadzało.

Podsumowując: takie powieści czytać uwielbiam. Rewelacyjne to było i nawet kilka minusów nie przysłoniło mi odbioru książki i zupełnie nie miało wpływu na jej ocenę. Pewnie, w odniesieniu do świetnej całości, bym o nich nie napisała, ale ponieważ wyjątkowo mnie uwierały, to wspominam o nich poniżej:

– słowo „tato” w mianowniku… - wiem, że to poprawna forma, na równi z „tata”, ale w moim odczuciu brzmi ona niezwykle irytująco, infantylnie i nadaje przesadnej i niepotrzebnej ckliwości. „Tato”, w wołaczu, to rozumiem, w mianowniku kompletnie nie. Najgorsze, że w tym tekście to słowo jest wręcz nadużywane: mój tato, czy tato, tato był, tato robił, tato mówił, itp. Za każdym razem widząc tę formę zapisu dostawałam bolesnych skurczów żołądka…

– porównanie kobiety, która urodziła pięcioro dzieci do krasuli… – okropne i z mojej perspektywy odzierające wielodzietne matki z godności…

– relacja Börjego i Ranghild – nie mam nic przeciwko uczuciu w dojrzałym wieku, kompletnie, kompletnie nic! Nawet szczerze kibicuję seniorom, którzy przeżywają swoje miłości, ale rozwijająca się relacja Börjego i Ranghild, jak dla mnie, wystarczyłoby, gdyby była zamknięta w sferze mentalnej i psychicznej. Oni naprawdę pięknie przeżywają to rodzące się między nimi uczucie: czule, troskliwie, z jakimś takim pietyzmem, ale zaraz potem dostajemy np. opis erotycznego snu Ranghild zakończonego, że tak powiem, happy-endem, lub też szczegółowy opis fizjonomii zakochanych wraz z ich seksualnymi możliwościami. Nie mam nic przeciwko scenom erotycznym, nawet tym pikantnym, nie przeszkadzają mi, nie gorszą mnie, a nawet lubię odwagę, z jaką autorzy/autorki o tym piszą, ale jest chyba jakaś granica wieku, kiedy nie powinno się zbytnio zagłębiać w zagadnienie. Nie mam nic przeciwko samemu uczuciu miedzy seniorami, ale szczegóły ich alkowy naprawdę powinny pozostać tylko ich sprawą…

– moja poczucie estetyki razi też fakt, kiedy starsza kobieta siada na kolanach starszemu mężczyźnie w czasie, kiedy on załatwia potrzebę fizjologiczną. Czy takie zdania w ogóle mają sens, żeby ukazać potrzebę cielesności między ludźmi? Zwłaszcza, kiedy niemal obok pojawiają się tak pięknie brzmiące frazy, jak ta zacytowana przeze mnie na początku…