Koniec. Baśń o mieście, w którym zawsze pada deszcz i skończył się świat recenzja

Koniec Bartłomieja Grubicha to jedna z tych książek, która mnie zaskoczyła. Jestem pewna, że będzie jeszcze o niej głośno i to nie tylko za sprawą pióra autora. Wielowymiarowość historii połączona z wyjątkową konstrukcją powieści to olbrzymi potencjał na… Jedną z nagród literackich. Koniec to opowieść, która na długo zostaje w pamięci, a ja wciąż próbuję odnaleźć się w śnie, w tej baśni, stworzonej przez Grubicha.

Baśń w deszczowej Bydgoszczy nie budzi optymizmu, dryfujemy pomiędzy jawą a snem. Wiemy jedno: Ania zniknęła. Zaniepokojona babcia prosi o interwencję znajomego księdza, w tym samym czasie swoje poszukiwania rozpoczynają znajomi dziewczyny. Wszyscy wiedzą, że wyruszyła do deszczowej Bydgoszczy, miasta, z którego się raczej ucieka, a nie do którego. Tej trójcy nie pomaga Bóg, tuż za ich plecami kroczy Szatan.

Realizm magiczny puszcza wodze wyobraźni, autor bawi się symboliką, powtórzeniami, przez co każdy może zrozumieć inaczej powieść. Wciąż zastanawiam, z czym chciał nas zostawić Bartłomej Grubich. Z nadzieją, słowami skruchy, refleksją? Dla mnie ta książka była pełna religijności, poruszała tematy grzechu, wyrzutów sumienia, ale także niedoskonałości i ułomności człowieka. Choć może to jest moja nadinterpretacja i wiele scen nie powinny mi się kojarzyć z Biblią, czułam w tej opowieści przysłowiowy pstryczek w nos czytelnika, aby zastanowił się nad swoim postępowaniem, żeby nie grzeszył, nie robił krzywdy drugiej osobie tak bezmyślnie, tak nieumyślnie.

Nigdy nie przypuszczałam, że w delikatnej baśni, dość leniwie snującym się śnie, może pojawić się mądrość, która wciąż będzie tkwiła w mojej głowie. Zastanawiam się nad symboliką, nad bohaterami, nad tym, z jaką samotnością musieli walczyć. Trudno jest mi sklasyfikować książkę inaczej niż literatura piękna, a Bartłomieja Grubicha wyróżnić jako jednego z tych, który ma szansę zdobyć nagrody literackie. To nie jest łatwa opowieść, każda z warstw fabularnych jest wyjątkowa. Bohater ma swoją określoną funkcję. Lubię to, jak autor zaznaczył problemy współczesnych ludzi, gonitwę za marzeniami, strach przed ich realizacją, brak umiejętności rozmowy ze sobą. Gdzieś w tym wszystkim jeszcze jest Szatan, łechcący naszego ego, próżność, namawiający do złego, zabierający wszystko, co może dać nam szczęście.

Uwielbiam to, jak książka w czytelniku dojrzewa, historia nabiera innych wymiarów znaczeń. Nie jest to łatwa baśń, nie jest to łatwy sen. Nie będzie to też opowieść dla każdego, bo każdy ma swój Koniec. Można nie zrozumieć realizmu magicznego, można poczuć się przytłoczonym symboliką i leniwą akcją, lecz tu to słowa mają moc. I życzę każdemu, abyście dostrzegli w tej historii piękno, bo ono jest, tylko trzeba potrafić je dojrzeć i odnaleźć cząstkę siebie, tego zagubionego człowieka na rozwidleniu dróg, bo właśnie tak widzę Koniec, jako sen na jawie, poszukiwania własnego ja, który gubi się w meandrach własnej ludzkiej słabości.