Kółko się pani urwało recenzja

Czytałam tę powieść dużo wcześniej, jeszcze zanim stała się książką z okładką, przesłaniem, promocją i ceną detaliczną. Bardzo się cieszę, że Jacek Galiński debiutuje, bo „Kółko się pani urwało” to książka nowatorska, inna, świeża, ale przede wszystkim inteligentnie napisana. Niesie w sobie ładunek rozrywkowy, a jednak nie jest do końca narracją mającą służyć tylko relaksowi. Galiński postawił na ciekawą konstrukcję bohaterki. Starość jest przecież niepotrzebna, smutna, przydaje się tylko jako motyw mrocznych, niekiedy wydumanych i sentymentalnych próz. Czasem też do prozatorskich eksperymentów. Tutaj starość jest źródłem witalności i niezwykłości. Dlatego to komedia kryminalna, ale inna, specyficzna. Na rynku kryminałów, gdzie zaczyna już dominować wtórność, ta pozycja będzie się niewątpliwie wybijała. Nie tylko dlatego, że bohaterką i narratorką jest starsza pani – sugestywnie stworzona i dopracowana przez autora postać, której psychologiczna wiarygodność oraz przemyślany światopogląd stanowią cechy wyróżniające. Chodzi o niepowtarzalny klimat całości i nietuzinkową rozrywkę. Ale także o coś innego.Zofia Wilkońska jest najbardziej irytującą bohaterką literacką, z jaką się spotkałem, i jednocześnie postacią, którą darzy się od początku dużą sympatią. Poznajemy ją w chwili, kiedy wraca z zakupów i orientuje się, że ktoś dokonał w jej mieszkaniu włamania połączonego z rabunkiem. Starsza pani wzywa policję, której wytyka niekompetencję i opieszałość, sama zaś wskazuje winnego, lecz nieoczekiwany zbieg okoliczności spowoduje, że podejrzany stanie się denatem, a Zofia zostanie uwikłana w sprawę morderstwa sąsiada. Autor dynamizuje fabułę zaskakującymi zwrotami akcji, ale przede wszystkim dowcipnymi dialogami, w których zderza się sposób postrzegania rzeczywistości przez bohaterkę z tym, jak rzeczywistość wokół funkcjonuje. Zofia jest przekonana o swych racjach i uznaje, że dzisiejszy świat uległ degrengoladzie. Otaczający ją ludzie mają słaby charakter, dopuszczają się niecnych czynów, wszyscy ulegli społecznej znieczulicy i nikt nie traktuje Zofii podmiotowo. Ona sama postanawia wziąć sprawy w swoje ręce, gdy dowiaduje się, że pewni nieuczciwi adwokaci podejmują próbę wykupienia starej kamienicy na warszawskiej Woli. Starej kamienicy, do której bohaterka ma prawo własności po mężu, wspominanym dość enigmatycznie wojskowym, z którego brakiem kobieta wciąż nie może się pogodzić. Ciąg zaskakujących wydarzeń pokazuje niezwykłą determinację, ale też poczucie sensu walki o własną godność. Czasem bezpardonowej, ale zawsze koniecznej. Zofia doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że jeśli sama się o siebie nie zatroszczy, nie zrobi tego nikt z jej otoczenia. Samotna trochę w sensie egzystencjalnym, jest buntowniczką z siłą gromady – tej sile nadaje odpowiedni wyraz i ta siła właśnie jest motorem dynamicznych zdarzeń w „Kółko się pani urwało”.