John Lennon. Listy recenzja

Hunter Davies to twórca autoryzowanej biografii The Beatles – trudno wyobrazić sobie lepszego autora dla publikacji gromadzącej list Johna Lennona. Davies nie tylko zdobył korespondencję od Yoko Ono oraz pozostałych Beatlesów i ich rodziny, ale też odwiedził domy aukcyjne, prywatnych kolekcjonerów i fanów, by zgromadzić jak najbogatszy materiał i zrobić reprodukcje. W sumie książka zawiera 285 listów (pisanych ręcznie lub na maszynie), notatek i zapisków plus liczne fotografie Lennona, Ono i The Beatles.

W książce zamieszczono reprodukcje wszystkich listów (poza nielicznymi wyjątkami) – dzięki temu czytelnik nie musi liczyć tylko na tłumaczenie, ale może się zapoznać z oryginalnym, angielskim tekstem. Co jednak najważniejsze, ma możliwość przyjrzenia się charakterowi pisma, sposobowi pisania, bardzo często załączanym obrazkom i bazgrołkom czy wykorzystanej papeterii, pocztówkom bądź zwykłym karteczkom. Przeglądanie książki przypomina więc bliskie obcowanie z autorem korespondencji, ma charakter bardzo prywatny i osobisty, zarówno gdy mamy do czynienia z humorystycznymi pozdrowieniami dla rodziny, jak i pełnymi złości oraz oburzenia listami z czasów konfliktu z Paulem McCartneyem.

Na „Listy” składają się dwadzieścia trzy części (rozdziały), gromadzące listy powiązane z daną tematyką, np. „Indie” dotyczą korespondencji z pobytu The Beatles w Indiach, a „W łóżku na rzecz pokoju” – rzeczy pisanych w trakcie jednej z akcji na rzecz pokoju. Jednocześnie udało się zachować porządek chronologiczny, dzięki czemu całość tworzy spójną, ciągłą narrację. Każdy rozdział poza listami i ich krótkim przedstawieniem zawiera wstęp dotyczący danego okresu życia Johna Lennona.

Należy podkreślić, że nie jest to biografia. Choć każdy rozdział zawiera krótki wstęp o danym roku życia Lennona/działalności zespołu, to jednak sedno stanowią listy i wielu szczegółów tutaj zabraknie. Dlatego „Listy”, choć świetnie sprawują się także jako samodzielna książka, będą przede wszystkim stanowić dobre uzupełnienie do lektury biografii Lennona i The Beatles (najpewniej też spod pióra Daviesa).

Davies w przystępny sposób objaśnia, kim byli adresaci konkretnych listów i jakie stosunki łączyły ich w danym momencie z Lennonem. Objaśnia też kontekst, gdyż z korespondencji nie zawsze jasno wynika, do czego Lennon się odnosi. Uwagi Daviesa są szczególnie cenne w przypadku różnego rodzaju polemik (może trochę szkoda, że nie przytoczono też oryginalnych artykułów, na które Lennon odpowiada). Davies stara się też wyjaśnić niuanse licznych gier słownych, niby-błędów, dopisków, a czasem aż absurdalnych tekstów Lennona. Wskazuje czytelnikowi ciekawe fragmenty, zwracając uwagę na wykreślone lub nieczytelne linijki lub nietypowe uwagi. Często też krótko omawia dalsze losy danego listu – czy danej posiada go odbiorca, czy też może kolekcjoner. Z drugiej strony, Davies nie narzuca żadnych interpretacji, nie próbuje przekonać czytelnika, że Lennon był taki a taki; pozostawia czytelnikowi dużo swobody w samodzielnym zgłębianiu listów. Autor wykonał olbrzymią pracę i wykonał ją doskonale – korespondencja jest uporządkowana i opisana w sposób przejrzysty oraz czytelny.

Warto też zwrócić uwagę na cenę – „Listy” kosztują tylko 49,90 zł. Piszę tylko, bo zwykle czytadła składające się z samego tekstu potrafią kosztować podobnie, a tu otrzymujemy książkę w twardej oprawie, dużym formacie, bogato ilustrowaną i ładnie opracowaną. Świetna pozycja, a dla miłośników Johna Lennona i melomanów – pozycja obowiązkowa.