Powieść gotycka to gatunek zapoczątkowany przez H. Walpole'a książką Zamek w Otranto wydaną w 1764 roku w Anglii. Powieść ta uznawana jest za wyraz szerszego zjawiska zwanego gotycyzmem. Jaki był początek powieści grozy? Otóż XVIII wieczna angielska powieść opisywała konkretne wydarzenia, zwyczajną codzienność i prozę życia. Siłą rzeczy, z czasem, coraz większą uwagę zaczęto przykładać do przeżyć wewnętrznych bohaterów, ich stosunku do otaczającej rzeczywistości, pogłębienia portretów psychologicznych – tak narodził się sentymentalizm. Oprócz rozwoju nurtu sentymentalnego zainteresowano się przeszłością, a szczególnie średniowieczem – epoką groźna i tajemniczą, kultur, religią, sztuką a także architekturą gotycką. Tym zainteresowaniom towarzyszyły próby stworzenia powieści wykorzystującej scenerię gotyku - ponure budowle i ruiny - do wzbudzenia w czytelniku przerażenia.
Klasyczna powieść gotycka obfituje w różne sensacyjne, pełne grozy wydarzenia: uprowadzenia, tortury, pościgi ucieczki itp Schemat fabularny klasycznego utworu grozy jest prosty i przewidywalny. Bardzo dobrze określiła go Maria Janion, historyk literatury:
„Najczęściej idzie o tyrana lub uzurpatora, który przemocą i gwałtem chce zdobyć czyjeś prawowite dziedzictwo. A jego prześladowana ofiara, porywana, tropiona, uciekająca podziemnymi korytarzami, błądząca samotnie wśród dzikich borów, znajduje zawsze jakiegoś szlachetnego obrońcę. Przy końcu triumfuje szlachetność i niewinność, zbrodnie uzurpatora zostają zdemaskowane i ukarane. Triumf cnót moralnych stanowi na ogół nieodzowny składnik finału powieści gotyckiej, a ich obecność w toku akcji opromienia sentymentalnych”.
Ann Ward (po zamążpójściu Radcliffe), jedna z czołowych przedstawicielek nurtu powieści gotyckiej, skupiła się nie tylko na „gotyckich” sceneriach, ale sporo uwagi poświęciła przyrodzie, pejzażom, których charakter współgrał z nastrojem bohaterów. Zamczyska, ruiny, klasztory, egzotyczne otoczenie - w scenerii ponurej, przytłaczającej toczy się akcja powieści Italczyk albo Konfesjonał Czarnych Pokutników. Mnisi, okrutne zakonnice, mordercy, inkwizycja, tortury, porwania i pogonie, wszystkie te wydarzenia towarzyszą niewinnej miłości dobrze urodzonego i majętnego młodzieńca do ubogiej lecz pięknej i czystej dziewczyny. Rodzice chłopaka nie dają zgody na związek z ubogą i prostą dziewczyną posuwając się do przestępstwa, aby rozłączyć młodych, co zapoczątkuje lawinę zdarzeń, niespodziewanych zwrotów akcji pełnych okrucieństwa i przemocy.
Czy zakochani będą razem? Czy winni zostaną ukarani? Kim są Czarni Pokutnicy? Dowiecie się tego wszystkiego, jeśli sięgniecie po tę wciągającą i trącącą myszką powieść.