Ziemia jałowa

Książka smutna, poruszająca, prawdziwa i wg mnie warta przeczytania - a nie oceny bez przeczytania.

Więcej na FB (Moje książki - mój świat) i na LC (LetCentryczna).

Jestem z Zagłębia i jak tylko usłyszałam o tej książce wiedziałam, że ją przeczytam. Ale ten tytuł - ziemia jałowa...? Dlaczego? Już czułam oburzenie.

Wzięłam ją jednak do ręki i... zostałam pochłonięta bez reszty.

Tak naprawdę trafiła do mnie cudowna opowieść o historii Zagłębia. O tym, że ten region kiedyś tętnił życiem, rozwijał się i zapewniał byt wielu rodzinom. A potem nastąpiła "transformacja" i wszystko przestało być "rentowne". Nikt nie był zainteresowany upadającymi zakładami pracy. Nikt oprócz, pracowników dla których były one miejscem zdobywania funduszy, zapewniały mieszkania, kontakt z kulturą i pomagało nawiązywać więzi społeczne.

Autorka nie skupia się na konkretnych ludziach, jej książka dotyczy wszystkich i każdego, kto tu mieszka. Zabieg bez wskazania pana Zdzicha czy pani Hanki daje szerszy obraz, wgląd w sytuację w Zagłębiu.

Dużym plusem jest dobre oko reporterki - potrafi znaleźć smaczki regionu. Zapomniane miejsca, opuszczone fabryki, stara reklama - dzięki niej odzyskują trochę życia. Ktoś je zauważa po latach zapomnienia.

Zachwyciło mnie także umieszczenie w książce pewnych różnic między nami Zagłębiakami a Ślązakami - inne jedzenie, język. Tak, przyznaję mówię "majgać się" zamiast przewracać i lubię to ;)

Autorka opisuje mój region i jego upadek, opuszczone fabryki, opustoszałe miasta, zdewastowane centra i zapomniane dzielnice. Po prostu ziemia jałowa, nie dająca już nic...

Niestety, to nie jest opowieść o Zagłębiu. To region, który składa się z wielu, bardzo różnych miejscowości. Tymczasem autorka skupia się na jednej z nich, Zawierciu, co do której sama przyznaje, że nie do końca się z tym regionem utożsamia. Z pozostałych miejscowości wybiera najbardziej zaniedbane części i opisuje je tak, jakby reprezentowały całe miasto. To tak jakbym pojechała do Warszawy, zobaczyła Pragę i stwierdziła, że stolica jest paskudna. Fakt, parę problemów jest trafnie zdiagnozowanych, np. deficyty komunikacji publicznej, pospieszne likwidowanie zakładów, które mogły jeszcze działać lub brak pomysłu na kierunek rozwoju, ale nie jest to problem jedynie Zagłębia.
Miała to być też opowieść o ludziach, ale tych jest tu bardzo mało. Kilka autentycznych wypowiedzi a reszta wzięta z internetu, prasy lub książek. Jak na reportaż to trochę słabo.
Przez całą książkę przewija się myśl przewodnia, jak to kiedyś było fanie, a teraz jest do kitu. Tak jakby autorka nie zauważała, że jednak te zagłębiowskie miasta powoli się zmieniają i jest to w dużej mierze zasługa ludzi młodych, którzy próbują jakoś wymościć sobie tu swoje miejsce.

Reportaż oddający głos tym, którzy są zazwyczaj najsłabiej słyszalni. Tu nie ma lokalnych samorządowców chwalących się "rewitalizacjami" oraz zawodowych ngosowców polujących na granty. Jest to obraz trudnego życia mieszkańców Zagłębia, regionu, który stał się już nawet nie "Polską B", lecz "Polską C". Historie zniszczonych zakładów pracy, zamkniętych lub wegetujących ośrodków kultury, miejsc do których trudno już nawet dojechać pociągiem, czyta się niczym horror. To jednak historia prawdziwych społecznych skutków tzw. "transformacji".