Podejmowanie namysłu nad zagadnieniem niematerialnych wartości europejskiego Wschodu i Zachodu jest powinnością każdego. kto w centralnej części naszego kontynentu zajmuje się sprawami kultury. Do wypełnienia tego obowiązku wzywał wielokrotnie Jan Paweł II, wielki autorytet naszych czasów, orędownik jedności Europy, z szacunkiem odnoszący się do specyfiki poszczególnych krajów i narodów, rzecznik wartości kultury narodów słowiańskich. Redaktorzy i autorzy niniejszego tomu podjęli się pracy w odpowiedzi na Jego wezwanie, które obecnie stanowi część testamentu wielkiego Polaka i Europejczyka. W większości są to historycy literatury, zatem najbliższe były im poszukiwania prowadzone w przestrzeni, w której dzieło literackie spotyka się z szerszymi, kulturowymi nurtami różnych epok. Taka też jest ogólna koncepcja tomu. Jego struktura jest trzyczęściowa. W pierwszej części znalazły się prace dotyczące relacji polskiej literatury i jej twórców do europejskiego dziedzictwa duchowego. Drugą stanowią zasadniczo wypowiedzi ujmujące zagadnienie europejskości z perspektywy wschodniosłowiańskiej, w trzeciej dominuje optyka zachodnioeuropejska. Autorami są wybitni uczeni polscy i zagraniczni: z Austrii, Białorusi, Niemiec, Szwajcarii, Ukrainy i Węgier. Zarówno ze względu na poruszaną problematykę, jak i z uwagi na dobór autorów praca ma prawdziwie europejski wymiar.