Substancja jak światło

Spora część tekstów umieszczonych w tej książce ma już swoją historię. Drukowane w ?Przeglądzie Filozoficznym", w ?Idei", w zbiorze Spinoza im Osten, a w większości w ?Filo-Sofiji", rozproszone i w dużym stopniu niedostępne, ukazują się w nowej, najczęściej gruntownie przeredagowanej postaci. Niniejsze obszerne Uwagi wstępne, podobnie jak rozdziały Teoria afektów w ?Etyce' i Substancja jak światło? powstały na użytek prezentowanego tu zbioru. Przypisy do tytułów kolejnych rozdziałów wskażą Czytelnikowi miejsce, gdzie będzie mógł znaleźć ich pierwotną, często obszerniejszą wersję. Najważniejsze dzieło Spinozy, Etyka, pisane z przerwami przez kilkanaście lat, już w czasie powstawania, gdy autor użyczał przyjaciołom fragmenty rękopisu i dyskutował z nimi o metodzie, pojęciach oraz treści swego zamysłu, równie często budziło w czytelnikach konsternację, gniew, oburzenie, jak i zaciekawienie lub pobłażliwe, paternalistycznie wyrażane zatroskanie o stan duszy autora, a nierzadko - gwałtowną potrzebę nawracania zbłąkanego odszczepieńca.