Słońce ekstazy i noc melancholii to wielogłosowy esej poświęcony Raymondowi Rousselowi (1877-1933), postaci niezwykle ekstrawaganckiej i kontrowersyjnej, "szaleńcowi literatury", pisarzowi, poecie i dramaturgowi, a zarazem maniakowi, pracoholikowi, alkoholikowi i narkomanowi, którego twórczości długo nie doceniano, widząc w niej doświadczenie patologiczne, później zaś uznano za jedno z najważniejszych wydarzeń w literaturze początków XX wieku, a jego samego okrzyczano geniuszem. Na książkę tę składa się kilka tekstów poświęconych życiu Roussela (znaczonym spektakularnymi obsesjami i maniami, przeżyciem niezwykłej ekstazy i jej stałym poszukiwaniem), śmierci (tajemniczej i uporządkowanej, jak wszystko w jego świecie), dziełu (będącemu awangardową i prekursorską wyprawą w dziedzinę języka) oraz kulturowemu oddziaływaniu tego dzieła, a także kalendarium jego życia i twórczości. Uzupełniają ją zaś fragmenty pracy doktora Janeta, u którego pisarz dwukrotnie się leczył, zbiór krótkich wypowiedzi rozlicznych krytyków na temat jego pisarstwa i osoby oraz tekst samego Roussela, jego literacki testament, dzieło "sekretne i pośmiertne": W jaki sposób napisałem niektóre z mych książek, a także wybrana bibliografia.