Siła bojowa. Wehrmacht i US Army w latach 1939–1945

Martin van Creveld, to jeden z najbardziej prominentnych naukowców zajmujących się strategią i historią wojskowości. Jako, wykładowca najważniejszych uczelni cywilnych i wojskowych autor podchodzi krytycznie do tego co w literaturze wojskowości „ustalone i niezmienne”. Właściwie we wszystkich swoich książkach; wspomnijmy choćby. Dowodzenia na wojnie, Żywiąc wojnę – Logistyka od Wallensteina do Pattona, stawia tezy na pierwszy rzut oka zaskakujące, które – podparte mocną argumentacją – każą się zastanowić nad klasycznym podejściem do wojny, jej teorii i historii.

Siła bojowa. Wehrmacht i U.S. Army 1939-45, to analiza trudnego do uchwycenia i skwantyfikowania elementu działań w sferze militarnej, czyli czynnika ludzkiego. Tytułowa „siła bojowa”, traktowana jest nie jako suma liczebności, nasycenia środkami technicznymi czy umiejętności operacyjnych a w każdym razie nie tylko w ten sposób. Równie ważne jest także zarządzanie zasobami ludzkimi w wielu różnych aspektach. I tak, Creveld bierze pod lupę i analizuje zarówno jasno zdefiniowane procedury (kształcenie i nagradzanie oficerów, uzupełnianie jednostek bojowych, radzenie sobie ze stratami psychiatrycznymi) jak i pojęcia nieostre (czy istnieje bardziej wojowniczą społeczność?, czy medale są ważne dla morale?).

Faktycznie, na przestrzeni dziejów pewne armie okazywały się lepsze od innych. Rzymianie za czasów Cezara, Mongołowie pod panowaniem Czyngis-chana, Francuzi podczas wojen napoleońskich – wszyscy tworzyli siły zbrojne przewyższające przeciwników. W rzeczy samej, chociaż trudno wyobrazić sobie doskonałość militarną bez zwycięstwa, to jak argumentuje autor nie jest ono jedynym kryterium jej oceny. Mała armia może ulec wielkiej. W obliczu niemożliwych do przezwyciężenia trudności politycznych i ekonomicznych jakościowo lepsze siły zbrojne mogą ponieść klęskę nie z własnej winy. Nie tylko wynik, lecz również sama jakość musi więc zostać uwzględniona przy próbie oszacowania doskonałości militarnej (czy też jakiejkolwiek innej); jeśli się ją pominie, nie uda się podtrzymać samej koncepcji doskonałości.

To odmienne od zwyczajowego podejście prowokuje do głębszego zrozumienia przebiegu II wojny światowej. Książka Martina van Crevelda, skierowana jest nie tylko do osób interesujących się historią wojskowości i strategią. Zapewne czytelnik zainteresowanych psychologią, socjologią, lub też chociażby zarządzaniem znajdzie w książce informacje inspirujące i poszerzające wiedzę, właśnie poprzez odważne i kreatywne podejście do tematu.