Siedem księżyców Maalego Almeidy

„Siedem księżyców Maalego Ameidy” pióra lankijskiego autora Shehana Karunatilaki to powieść, która zdobyła statuetkę Nagrody Bookera 2022 roku. Jest to pewnego rodzaju miks gatunkowy - znajdziemy tu elementy fantastyki, kryminału, reportażu, powieści historycznej i wielu innych - najlepiej jednak zamknąć to w jednym określeniu literatury pięknej. Historia opowiadana jest oczami Maalego Almeidy, fotografa, który jest już martwy - zginął w Kolombo na Sri Lance w 1990 roku, w czasie, gdy na wyspie szalała wojna domowa. Maali opowiada historię sam sobie, by przypomnieć sobie jak zmarł, by pożegnać się z bliskimi i zamknąć nierozwiązane do tej pory tematy. I tak kroczy przez miasto, które po śmierci widzi inaczej, bo obok ludzi żyją duchy - jedne zostały tylko na chwilę, tak jak Maali na siedem dni, czyli księżyców, inne postanowiły zostać na dłużej. I tak poznajemy okrutną historię wojny domowej na Sri Lance, której Maali był dokumentalistą - uwieczniał wydarzenia swoim aparatem na zlecenie wielu, dobrych i złych, sam ciągle pozostają neutralny. Ale czy na pewno neutralność w czasie wojny o kraj jest możliwa? To również historia osobista, opowiadająca o uniwersalnych wartościach, rodzinie, miłości, wierności, potrzebie bezpieczeństwa. Wszystko to pisane stylem lekko ironicznym, podszytym czarnym humorem, momentami napakowanym informacjami politycznymi, a więc i wymagającym chwili skupienia. To książka ważna nie tylko dla Lankijczyków, ale dla nas też - to kolejna lekcja hist...

"Istnieją tylko dwa bóstwa godne tego, by je czcić. Przypadek i elektryczność"

To zupełnie baśniowa, niezwykła, egzotyczna książka. Tak jak bohater, który ma wiele imion (hazardzista, fotograf, kochanek, sprzedawczyk), „Siedem księżyców” Karunatilaka może być nazwane kryminałem, powieścią grozy, fantastyką nawet, dramatem i reportażem. Pokazuje życie Maalego, który starał się nie opowiadać po żadnej ze stron konfliktu, czerpał życie garściami, kochał i zdradzał, znał wielu, ale nikt nie znał go naprawdę.

Jest w niej pewien dualizm – życie na ziemi i w zaświatach, przed zabójstwem i po, kochanek i przyjaciółka, rząd i ci, którzy z nim walczą, ojciec i matka bohatera, wreszcie – jego fotografie i ich negatywy. Do tego szczypta humoru (z moim ulubionym cytatem, dotyczącym zresztą Maalego: "Malinda występował na studiach jako Hamlet. Choć jego gra przypominała raczej omlet"), biurokratyczne zaświatowe zawiłości, atakujące zewsząd demony, obłędnie przystojni kelnerzy o delikatnej skórze, nutka mistycyzmu i religijności oraz jezioro wypełnione ciałami zamordowanych.

Wszystko obłędnie kolorowe, okładka w pełni oddaje powieściowe barwy i odczucia, jakie będą Wam towarzyszyć w trakcie lektury (to zasługa także Mariusza Gądka, który „Księżyce” pięknie przetłumaczył).

Wojciech Engelking napisał o książce, że jej zakończenie jest oczyszczające. W punkt. Niesie ona ze sobą ocean nieoczywistego, niezwykłego ciepła....

Dla mnie - książka majstesztyk! Nic dziwnego, że w 2022 otrzymała Nagrodę Bookera. Autor w bardzo ciekawy sposób podejmuje dyskusję, bo nawet nie jest to próba odpowiedzi, na temat podstawowych kwestii - kim jesteśmy? dokąd zmierzamy? Świetnie pokazuje także historię i napięcia w Sri Lance drugiej połowy XX wieku - kraju, w którym zbrodnie były na porządku dziennym, gdzie ścierały się wpływy rdzennej ludności i ludności napływowej; kraj - symbol, symbol tych krajów, o których nie uczymy się codziennie w szkole czy nie słyszymy w mediach. Interesującym zabiegiem jest prowadzenie narracji w drugiej osobie liczby pojedynczej. Oprócz kwestii egzystencjonalnych, osobowościowych, problemów stanowienia się (tożsamościowych), mamy poruszony problem hierarchizacji świata, fikcyjnej wolności i mechanizmów ucisku ludzi - władzy państwowej i religijnej.