Praca omawia działania samopomocowe Polaków od XIX do XXI w. Przedstawia mechanizmy zorganizowanego życia społecznego pozwalające określić, co ludzi motywuje do wspólnego działania, pokonywania \"tarapatów\" życiowych, a co im to utrudnia. Pokazuje ingerencje państwa w te zjawiska. Autor prześledził to od XIX-wiecznego kapitalizmu do czasów obecnych. Takie podejście było podyktowane tym, że łatwiej było dostrzec zmiany w trendach działań jednostek, grup i państwa. Pozwalało to na wykonanie porównań, analiz na poziomie ogólnym i środowiska lokalnego. W akcjach samopomocowych ludzi tkwi ukryty olbrzymi potencjał. Jest on w stanie im pomóc tak, aby skutecznie zapobiegać kłopotom życiowym lub pomóc z nich wybrnąć. Od tego zależy szybkość rozwoju społeczno-ekonomicznego Polski, który zwiększa dobrobyt, zamożność Polaków oraz ogranicza wykluczenie i patologie społeczne.