Seria "Zrozumieć Mickiewicza" powstała dla upamiętnienia przypadającej w 1998 roku dwusetnej rocznicy urodzin największego poety nowożytnych Polaków. Obejmuje ona wznowienia bądź to najcenniejszych, bądź najbardziej znamiennych prac o Adamie Mickiewiczu, wydanych na przestrzeni XX wieku.Książka Aliny Witkowskiej kresli dzieje generacji nazwanej mickiewiczowską. Przede wszystkim daje obraz pasjonującej "przygody duchowej", jaka przeżyło pokolenie, do którego należał Mickiewicz. Za typowych reprezentantów owej generacji przełomu stuleci i przełomu epok kulturowych - kalsycyzmu i romantyzmu - uważa autorka Mickiewicza i krąg jego przyjaciół. Stąd podstawą do uogólnień jest historia kształtowania się i rozwoju związków młodzieży wileńskiej, a przede wszystkim Towarzystwa Filomatów. Książka pokazuje jak znikome były w imperium carów szanse na budowanie nie spiskowych dróg do wolności Polaków. I jak ciężka kara spadła na tych młodzieńców, którzy osmielili się mysleć o świecie z rozmachem szlachetnych utopistów. Jeśli chce się zrozumiec mysli i czyny, słowo poezji i tajniki biografii Wielkiego Poety, trzeba się cofnąć ku początkom Jego studenckiego zywota, złamać dystans dzielący nas od tych młodych chłopców z litewskiej prowincji, którzy mieli smiałośc potraktowac swój związek jako republike przyjaciół. "Rówieśnicy Mickiewicza" to książka, która służy takiemu zbliżeniu.