Tematem tej książki są wzajemne relacje modernizmu i awangardy, nie tylko jako prądów artystycznych w procesie historyczno-literackim, ale też jako postaw światopoglądowych związanych z nowoczesnością, decydujących o sposobie rozumienia sztuki i jej funkcjach społecznych. Modernizm i awangarda znajdują się u podstaw nowoczesnej świadomości literackiej, decydując ojej różnych aspektach, takich m.in. jak koncepcje dzieła literackiego, krytyki i wzorce literackości, preferencje i kompetencje czytelników. Tytuł książki może budzić wątpliwości, głównie ze względu na utrwalony w naszej tradycji literaturoznawczej obraz zależności pomiędzy pojęciami modernizmu i awangardy. Zgodnie z przedstawioną w tej książce koncepcją modernizmu przełomów w dwudziestowiecznym modernizmie pojawiło się wiele, ale nie były to przełomy-w kanonicznym, historycznym rozumieniu. Awangardowe przełomy zapewniają bowiem modernie ciągłość, stymulują jej dynamikę, odnawiają narzędzia autonomicznej ekspresji, poszukują dla niej nowego, niekonwencjonalnego zakorzenienia w tradycji literackiej. Takie przełomy to kolejne progi radykalizacji idei autonomii sztuki, przejawiającej się w momentach kryzysu, przez pryzmat której można postrzegać dwudziestowieczne przesilenia w literaturze polskiej.