W książce przedstawiono oświecenie polskie w komparatystycznym kontekście zjawisk i tendencji charakterystycznych dla Europy XVIII wieku, a w szczególności Francji. W kilku przekrojach problemowych (m.in. uniwersalizm i rodzimość, pojmowanie utopii, stosunek do antyku) Autorka analizuje piśmiennictwo polskie tego okresu, ukazując swoistość postaw, poglądów i form wypowiedzi, uwarunkowaną tradycjami naszej kultury oraz jej sytuacją w czasach reform politycznych i przemian świadomościowych. Autorka - wybitny znawca epoki - podważa utarte stereotypy związane z oświeceniem: o jego wtórności, powierzchownym uleganiu modzie Zachodu, o jego antyreligijności. Pokazuje, jak dalece oświeceniowi pisarze - tak wybitni, jak niskiego lotu - zakorzenieni byli w tradycji i jak bardzo w trudnym dla Polski okresie pomagała im wiara w Opatrzność Boską. "Polski wiek świateł" w swej swoistości wpisywał się w całość europejską. Równocześnie warto zauważyć, ile cech - dobrych i złych - ówczesnego myślenia o kraju i Europie przetrwało do dzisiejszych czasów.