Pierwszy rozbiór Polski

Oddajemy do rąk Czytelników to dzieło, 63 lat po jego napisaniu przez wielkiego historyka. Do tej pory pierwszy rozbiór nie doczekał się swojej monografii. Publikacja pracy Konopczyńskiego wypełnia tę dotkliwą lukę w naszej historiografii. Porywającym stylem napisana, łączy w sobie klarowność narracji z warsztatową ścisłością. Ta spóźniona "premiera" jest niewątpliwie ważnym wydarzeniem dla polskiej refleksji nad Rzeczpospolitą i jej upadkiem.

"Nie obełgiwał siebie ani sumienia swego nie roztrząsał, ani nagród nie potrzebował Wielki Fryderyk. Czyż nie było rozkoszą napisać do braciszka po wciągnięciu Marii Teresy na własne podwórko: Teraz, mój drogi bracie, skończyliśmy z najpoważniejszą rzeczą. Połączy się trzy wyznania: greckie, katolickie i kalwińskie, spożyjemy bowiem jedną hostię - Polskę, i jeżeli nie zbawi to naszych dusz, to z pewnością będzie z wielką korzyścią dla naszych państw."

Władysław Konopczyński (1880-1952) – najwybitniejszy polski historyk XX wieku, profesor UJ, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, inicjator i pierwszy redaktor naczelny Polskiego Słownika Biograficznego. Autor wielu wybitnych dzieł (m.in. Dzieje Polski nowożytnej, Konfederacja barska, Liberum veto. Studium historyczno-porównawcze). Aresztowany przez Niemców w ramach Sonderaktion Krakau, osadzony w Sachsenhausen; po wojnie prześladowany przez twórców stalinowskiej historiografii w Polsce. W tym ostatnim okresie przygotował do druku monografię pierwszego rozbioru Polski. Nie została ona jednak wówczas opublikowana – druk zablokował komunistyczny minister oświaty.