Pierwsza nowoczesna teoria sztuki: poglądy Aloisa Riegla

Teoria sztuki Aloisa Riegla udostępniona została polskiemu czytelnikowi jednocześnie z rysem historycznym dziejów teorii sztuki, przytoczeniem stanowisk najnowszej teorii sztuki i komentarzem autora opracowania. Ksawery Piwocki nie poprzestał bowiem, jak to się zwykle robi, na poprzedzeniu wstępem tekstów Riegla, lecz z tekstów dawnego teoretyka i swoich komentarzy zrobił jedną książkę. Z licznych prac Riegla wybrał Piwocki zagadnienia dla jego koncepcji najistotniejsze: dotyczące pojęcia woli twórczej i teorii wartości; obszerne fragmenty tekstów Riegla połączył krytycznym komentarzem, zaopatrzył w bogate przypisy, wstęp i posłowie. W ten sposób powstała książka będąca nie tylko wyborem tekstów teoretyka sztuki, ale i pracą z dziejów teorii sztuki. System założeń Riegla doty­ Recenzje i omówienia 141 czących sztuki, uznany przez Piwockiego za pierwszą nowoczesną teorię sztuki, ukazany został w kontekście koncepcji poprzedzających go — Kuglera i Schnaasego, równoczesnych, w opozycji do których był formułowany, przede wszystkim SempeTa i praktyki badawczej jego kontynuatorów — Dvoraka i Panofsky’ego.