Osadnictwo celtyckie w zachodniej Małopolsce. Ze studiów nad grupą tyniecką

Michał Grygiel
Osadnictwo celtyckie w zachodniej Małopolsce. Ze studiów nad grupą tyniecką
Popraw tę książkę | Dodaj inne wydanie

Opis

Podstawowym źródłem wiedzy o dziejach Celtów – jednego z najważniejszych ludów barbarzyńskich starożytnej Europy oraz jego wysoko rozwiniętej kultury nasyconej wpływami cywilizacji śródziemnomorskich, są odkrycia archeologiczne. Źródła historyczne, nieliczne i lakoniczne w swojej wymowie, odgrywają tutaj niewielką rolę, co najwyżej uzupełniając i ubarwiając obserwacje archeologów prowadzone systematycznie od ponad 100 lat. Archeologia odgrywa szczególną rolę w rekonstrukcji dziejów Celtów zamieszkujących w dorzeczu Odry i Wisły, praktycznie niezauważonych przez historiografów antycznych. Obszerna monografia Michała Grygiela zaznajamia Czytelnika z zaledwie niewielkim wycinkiem tej przebogatej wiedzy dotyczącym odłamu Celtów zamieszkujących nad górną Wisłą. Autor jednak bynajmniej nie zawęża przy tym swojego spojrzenia, ale w szeroko prowadzonej dyskusji sięga do najdalszych zakątków Celtyki, kreśląc niezbędne tło dla zaobserwowanych przez siebie zjawisk w zachodniej Małopolsce. Warto przy tym zauważyć, że zabieg ten z jednej strony znakomicie wprowadza Czytelnika w ducha epoki, z drugiej zaś nadaje głębokiego znaczenia różnorodnym i skomplikowanym w interpretacji faktom archeologicznym. Ukazana została w ten sposób przekonywująco niezwykła rola, jaką odegrała maleńka populacja celtycka zamieszkująca w okolicach Krakowa, dysponująca własnym pieniądzem i stanowiąca ważne ogniwo łańcucha dalekosiężnych powiązań w obrębie świata barbarzyńskiego.

Książka Michała Grygiela ma szansę stać się archeologicznym bestsellerem adresowanym nie tylko do specjalistów, ale również szerokiego grona pasjonatów historii starożytnej, chcących pogłębić wiedzę o zmarginalizowanych przez kulturę antyczną północnych barbarzyńcach.

Wstęp /11

1. Dzieje i stan badań nad grupą celtycką /15

2. Charakterystyka bazy źródłowej /18

1. Wprowadzenie do problematyki historycznych Celtów /21

1.1. Świat starożytnych Celtów /21

1.2. Dzieje Celtów /23

1.3. Kultura lateńska /24

1.4. Celtowie na ziemiach polskich /29

2. Analiza materiałów grupy tynieckiej /33

2.1. Części stroju /33

2.1.1. Zapinki /33

2.1.1.1. Zapinki o konstrukcji wczesnolateńskiej /34

2.1.1.2. Żelazne zapinki o konstrukcji środkowolateńskiej /34

2.1.1.3. Brązowe zapinki o konstrukcji środkowolateńskiej /38

2.1.1.4. Zapinki typu K wg J. Kostrzewskiego /42

2.1.1.5. Zapinka typu Nauheim /43

2.1.1.6. Zapinki miseczkowate /44

2.1.1.7. Zapinki typu 65 wg O. Almgrena /44

2.1.1.8. Zapinka typu Cenisola /46

2.1.1.9. Zapinki o silnie wygiętym kabłąku (typy M i N wg J. Kostrzewskiego) /46

2.1.1.10. Zapinki typu O wg J. Kostrzewskiego /47

2.1.1.11. Zapinki typu 18 wg O. Almgrena /49

2.1.1.12. Zapinki typu Gorica /52

2.1.1.13. Zapinka typu Jezerine /54

2.1.1.14. Zapinki ze skrzydełkami /55

2.1.1.15. Zapinki z guzkami na kabłąku /56

2.1.1.16. Zapinka typu Langton Down /56

2.1.1.17. Wczesne zapinki silnie profilowane /57

2.1.1.18. Zapinki z główką zwierzęcą /58

2.1.2. Ozdoby z sapropelitu /59

2.1.3. Ozdoby ze szkła /60

2.1.3.1. Bransolety szklane /65

2.1.3.2. Paciorki szklane /70

2.1.3.3. Rozdzielacz do kolii /75

2.1.3.4. Pochodzenie wyrobów szklanych w grupie tynieckiej /77

2.1.4. Metalowe ozdoby obręczowe /79

2.1.4.1. Brązowe ozdoby wczesnolateńskie /79

2.1.4.2. Naramiennik zdobiony grupami guzków z Podłęża /81

2.1.4.3. Bransolety z drutu brązowego /82

2.1.4.4. Bransolety żelazne /86

2.1.4.5. Obręcze typu Simleul Silvaniei /88

2.1.4.6. Naszyjnik z osady w Krzesławicach /89

2.1.4.7. Proweniencja metalowych ozdób obręczowych w grupie tynieckiej /91

2.1.5. Części pasa /91

2.1.5.1. Pas z Aleksandrowic /91

2.1.5.2. Żelazne pasy łańcuchowe /91

2.1.5.3. Brązowe pasy łańcuchowe /94

2.1.5.4. Klamry z haczykowatymi zaczepami /97

2.1.5.5. Inne elementy pasa /98

2.2. Uzbrojenie /99

2.2.1. Miecze /99

2.2.2. Groty broni drzewcowej /107

2.2.3. Okucia tarcz /112

2.2.4. Ostrogi /114

2.3. Pieniądz w grupie tynieckiej /122

2.3.1. Mennictwo Bojów /130

2.3.1.1. Monety bojskie w grupie tynieckiej /130

2.3.1.1.1. Monety grupy Atena Alkidemos /134

2.3.1.1.2. Obol grupy Roseldorf-Nemcice /135

2.3.1.1.3. Młodszy pieniądz Bojów /138

2.3.1.1.4. Monety z ornamentyką guzkowo-żeberkową /140

2.3.2. Emisje Erawisków /143

2.3.3. Imitacje tetradrachm Filipa II /146

2.3.4. Mennictwo ludności grupy tynieckiej /148

2.4. Narzędzia i przedmioty codziennego użytku /148

2.4.1 Narzędzia do obróbki metali /150

2.4.2. Narzędzia rolnicze /153

2.4.3. Inne formy narzędzi /155

2.4.4. Przybory toaletowe /158

2.5. Warsztat garncarski grupy tynieckiej /160

2.5.1. Ceramika I fazy grupy tynieckiej /171

2.5.2. Ceramika II fazy grupy tynieckiej /182

2.5.3. Ceramika III fazy /182

3. Osiedla grupy tynieckiej /201

3.1. Budowle zagłębione /201

3.2. Budowle słupowe /208

3.3. Obiekty produkcyjne /209

3.4. Jamy gospodarcze /211

3.5. Obiekty o szczególnym przeznaczeniu /211

4. Uwagi o obrządku pogrzebowym ludności grupy tynieckiej /217

5. Organizacja przestrzenna osadnictwa /225

6. Elementy wczesnolateńskie i początki grupy tynieckiej /239

6.1. Sytuacja kulturowa w zachodniej Małopolsce u schyłku okresu halsztackiego i na początku okresu lateńskiego (przedrzymskiego) /239

6.2. Elementy wczesnolateńskie w zespołach starszych /251

6.3. Początki i najstarsza faza osadnictwa celtyckiego w zachodniej Małopolsce /257

7. Charakterystyka II fazy grupy tynieckiej /271

8. Charakterystyka III (późnej) fazy tynieckiej /281

Zakończenie /299

Katalog stanowisk grupy tynieckiej /309

Zestawienia /343

1. Zapinki /343

2. Bransolety szklane /347

3. Paciorki szklane /349

4. Metalowe ozdoby obręczowe /352

5. Elementy pasa /353

6. Uzbrojenie /354

7. Monety /355

8. Późnoceltycka ceramika toczona zdobiona malowaniem w dorzeczu Odry i Wisły /356

Literatura /357

Summary: Celtic settlement in western Lesser Poland. From studies on the Tyniec group /417

1. The world of the ancient Celts /418

2. History of the Celts /420

3. La Tene culture /421

4. The Celts in Poland and the issue of the Tyniec group /424

5. Socio-economic development of the Tyniec group comminities /428

6. Cultural and historical determinants of the development of the Tyniec group /430

Legends /435

1. Figures /435

2. Maps /443

3. Plates /444

4. Tables /449

Mapy /451

Tablice /459

Tabele /561

Data wydania: 2022
ISBN: 978-83-7676-346-0, 9788376763460
Wydawnictwo: Polska Akademia Umiejętności
Stron: 571
dodana przez: AnotherOne

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Moja Biblioteczka

Już przeczytana? Jak ją oceniasz?

Recenzje

Coś mi się wydaje, że książka Osadnictwo celtyckie w zachodniej Małopolsce. Ze studiów nad grupą tyniecką aż się prosi o Twoją recenzję. Chyba jej nie odmówisz?
️ Napisz pierwszą recenzje

Moja opinia o książce

Cytaty z książki

O nie! Książka Osadnictwo celtyckie w zachodniej Małopolsce. Ze studiów nad grupą tyniecką. czuje się pominięta, bo nikt nie dodał jeszcze do niej cytatu. Może jej pomożesz i dodasz jakiś?
Dodaj cytat
© 2007 - 2024 nakanapie.pl