Młyny wodne, wiatraki i kieraty

Wykaz ważniejszych skrótów / 11

Wstęp / 13

1. Materiały, na których oparto opracowanie / 19
1.1. Źródła / 20
1.1.1. Źródła niepublikowane / 20
1.1.2. Źródła publikowane / 24
1.2. Dokumentacje konserwatorskie / 27
1.3. Stan badań / 29

2. Dzieje młynarstwa na Pomorzu / 45
2.1. Dzieje młynarstwa na Pomorzu do XIX w. /45
2.2. Dzieje młynarstwa na Pomorzu w XIX i 1. połowie XX w. / 51
2.3. Liczba i rozmieszczenie młynów na Pomorzu w XIX i 1. połowie XX w. / 57
2.4. Prawne aspekty dotyczące budowy i pracy młynów w XIX i XX w. na szerszym tle / 63

3. Młyny wodne w XIX i 1. połowie XX w. / 70
3.1. Urządzenia hydrotechniczne / 70
3.1.1. Groble / 71
3.1.2. Jazy / 73
3.1.3. Rynny doprowadzające wodę na koło/turbinę / 84
3.1.4. Przepusty / 86
3.1.5. Śluzy / 87
3.1.6. Pale i punkty pomiaru wody / 91
3.1.7. Węgornie / 94
3.2. Usytuowanie młynów względem wody / 95
3.2.1. Młyny nad większymi rzekami / 97
3.2.2. Młyny nad mniejszymi rzekami i kanałami młyńskimi / 100
3.2.3. Młyny przy jeziorach / 104
3.2.4. Młyny przy stawach i wodach zdrojowych / 105
3.2.5. Drogi i mosty / 111
3.2.6. Lokalizacja młynów łodnych / 113
3.3. Charakterystyka funkcji i usytuowania budynków w zespołach młyńskich na przestrzeni XIX w. / 116
3.3.1. Funkcje młynów i zmiany w ich usytuowaniu / 116
3.3.2. Usytuowanie i funkcje innych budynków w zespołach młyńskich / 124
3.4. Napęd: koła wodne, turbiny, silniki / 128
3.4.1. Liczba, usytuowanie kół wodnych oraz ich zadaszenie / 132
3.4.2. Koła podsiębierne / 135
3.4.3. Koła nasiębierne / 138
3.4.4. Koła śródsiębierne / 142
3.4.5. Turbiny, silniki / 146
3.5. Technika zastosowana w młynach wodnych i ich architektura w XIX i 1. połowie XX w. / 152
3.5.1. Młyny zbożowe / 154
3.5.1.1. Technika zastosowana w młynach tradycyjnych / 160
3.5.1.1.1. Technika zastosowana w młynach do XIX w. / 160
3.5.1.1.2. Technika zastosowana w młynach tradycyjnych w XIX w. / 166
3.5.1.1.3. Technika zastosowana w młynach przemysłowych / 171
3.5.1.1.4. Podsumowanie / 185
3.5.1.2. Architektura młynów zbożowych / 187
3.5.1.2.1. Architektura młynów do XIX w. / 188
3.5.1.2.2. Architektura młynów o tradycyjnej technice przemiału w XIX w. / 193
3.5.1.2.3. Architektura młynów przemysłowych / 196
3.5.1.2.4. Podsumowanie / 205
3.5.2. Inne młyny spożywcze / 208
3.5.3. Młyny prochowe, do kruszenia gipsu i kości / 212
3.5.4. Młyny tekstylne i skórzane / 216
3.5.5. Papiernie / 222
3.5.6. Tartaki / 230
3.5.7. Kuźnice i szlifiernie / 241
3.5.8. Elektrownie wodne / 247
3.6. Zniszczenia, budowa i odbudowa młynów w XIX i XX w. / 253
3.7. Obecny stan zachowania młynów wodnych / 256

4. Wiatraki / 263
4.1. Wiatraki przemiałowe / 266
4.1.1. Koźlaki / 267
4.1.1.1. Koźlaki do XIX w. / 267
4.1.1.2. Technika zastosowana w koźlakach w XIX i XX w. / 270
4.1.1.3. Architektura koźlaków w XIX i XX w. / 292
4.1.2. Wiatraki wieżowe / 303
4.1.2.1. Technika zastosowana w wiatrakach wieżowych / 304
4.1.2.2. Architektura wiatraków wieżowych / 309
4.1.3. Wiatraki holenderskie / 312
4.1.3.1. Technika zastosowana w wiatrakach holenderskich / 313
4.1.3.2. Architektura wiatraków holenderskich / 320
4.1.4. Paltraki / 328
4.1.5. Turbiny wiatrowe / 332

4.2. Wiatraki odwadniające / 333
4.2.1. Rozwój systemu odwadniania Żuław, wiatraki czerpakowe w okresie nowożytnym / 335
4.2.2. Puste koźlaki / 340
4.2.3. Wiatraki holenderskie / 347
4.3. Zniszczenia, budowa i przenoszenie wiatraków w XIX i XX w. / 354
4.4. Obecny stan zachowania wiatraków / 358

5. Kieraty końskie /363
5.1. Kieraty przemiałowe i przemysłowe / 365
5.2. Kieraty odwadniające / 371

Zakończenie / 375
Aneksy / 381
Zestawienie materiałów, na których oparto opracowanie / 389
Spis ilustracji / 413
Streszczenie / 427
Summary / 433
Indeks głównych pojęć technicznych / 439
Indeks miejscowości / 443