Ideą przewodnią filozofii Henryka Bergsona jest wolna wola i na niej oparte znaczenie etyczne życia. [...] Celem pracy "Materia i pamięć" jest wykazanie tego "odchylenia", opartego na danych bezpośrednich, które obserwacja stwierdzić jest zdolna, jeżeli filozofia, zamiast posługiwać się metodą dialektyczną o wyodrębnionych pojęcia, stworzy sobie metodę zależną od intuicyjnego, czyli bezpośredniego doświadczenia.