Książka ta powstała z potrzeby zrozumienia, czym była unia brzeska dla epoki, w której była zawarta, oraz w jaki sposób i dlaczego mogło do niej dojść. Inspirację w pracy stanowiły dla mnie zarówno pobudki natury duchowej, jak i zainteresowania stricte naukowe. Studiując dzieje rozbratu chrześcijan - a tego czynić nie można bez bólu i zatrwożenia, biorąc pod uwagę koleje życia religijnego na Ukrainie - uznałem, że w zrozumieniu relacji międzywyznaniowych na ziemiach ukraińskich istotnie może pomóc analiza stosunków między metropolią kijowską a patriarchatem Konstantynopola. W książce tej próbuję opisać tylko jeden - wczesno-nowożytny - etap tych relacji, który w ostatnich latach - gdy rękopis mojej pracy był niemal skończony - nabrał nowych znaczeń, a być może nawet zyskał całkiem nowy wymiar.