Krótki kurs samoobrony intelektualnej

Jakie szczęście, że książkę czytałam w postaci ebooka - krzykliwa okładka nie zachęca do lektury tej bardzo pożytecznej pozycji. Nie zniechęcajcie się jednak bo warto połknąć tę małą pigułkę z odtrutką na próby manipulacji, którym jesteśmy poddawani z wielu stron. Moją motywacją była chęć przypomnienia sobie lub przyswojenia metod odpierania naciąganych argumentów, najczęściej pojawiających się w dyskusjach o dietach, leczeniu, klimacie, o polityce i podobnych tematach rozpalających nas często do czerwoności. Internet i umysły są pełne różnych "może-nie-pomoże-ale-na-pewno-nie-zaszkodzi", "moja-znajoma-stosowała-i-(wstaw dowolną dolegliwość, która zniknęła)" itp. itd. Autor przedstawia pokrótce i z dużą swadą błędy logiczne, podstawy prowadzenia badań naukowych i wnioskowania, wyjątkowo klarownie opisuje elementarne pojęcia z zakresu statystyki i podkreśla jak istotna jest choćby śladowa ale regularnie stosowana "matematyka obywatelska". Nie możemy doprowadzić samych siebie do anumeryzmu - matematycznego analfabetyzmu, nawet jeśli płynie w nas humanistyczna krew ścinająca się na widok równań. Warto zapoznać się z "Krótkim kursem" dla własnego dobra.

Z innych opinii wnioskuję, że zdarzają się przypadki wciągania "Krótkiego kursu" na listę lektur dla studentów. Uważam to za świetny pomysł, krytyczne myślenie jest ważniejszą umiejętnością niż znajomość suchych faktów i danych.

Zakończę cytatem:
Nawyk krytycznego myślenia, gdy jest w społeczeństwie powszechn...

Jednym zdaniem można stwierdzić, że dostajemy to, co tytuł zapowiada. Jednak praca, która absolutnie nie ma pretensji podręcznika czy wykładni wyczerpującej temat, ma jedną wadę, jest nierówna, choć z reguły trzyma odpowiedni poziom. Celem "Krótkiego kursu samoobrony intelektualnej" jest, według autora, zebranie metod radzenia sobie z irracjonalizmem, głupotą, przesądami. Jak wykrywać niedorzeczności, mimo braku formalnej wiedzy u odbiorcy takich treści? Jak wychwytywać logiczne czy semantyczne niespójności w wypowiedziach?

Najlepsza cześć, to sofizmaty. Dostajemy długą listę struktur niepoprawnych, na których ludzie intencjonalne, bądź bezwiednie budują prestiż, posłuch. Rozdział rozpoczyna klasyczna lista sylogizmów, które są podstawą każdej poprawnej, bądź nie, argumentacji. Warto je wszystkie ze zrozumieniem przerobić (szczególnie, jeśli nie miało się nigdy wcześniej okazji). Ich opis zajmuje kilka stron, a poprawne ich używanie procentuje na całe życie. Analiza składa się ze sprawdzenia przesłanek, rozumowania i wniosków stwierdzeń. Każdy z tych elementów może być prawdziwy lub nie. Właściwe sofizmaty zostały bardzo ciekawie podane. Już sama lista tych formalnych (str. 46-50) daje solidne narzędzie do szybkiego wykrywania intencjonalnych nieprawidłowości. Przykładowy sofizmat, który każdego dnia jest na ustach polityków (str. 48):

"Jeśli podstawowe struktury społeczeństwa są sprawiedliwe, obywatele się nie buntują.
Obywatele naszego państwa n...