SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział I. SPOŁECZNE ZAANGAŻOWANIE KOŚCIOŁA 1.1. Religia, chrześcijaństwo i Kościół katolicki w ujęciu nauk społecznych 1.1.1. Religia i chrześcijaństwo w ujęciu socjologicznym 1.1.2. Kościół: jego natura i pełnione funkcje 1.1.3. Nauczanie Kościoła w sprawach społecznych 1.1.4. Socjologiczne modele relacji Kościół - państwo 1.2. Polska specyfika relacji Kościoła ze społeczeństwem i państwem 1.2.1. Relacje Kościoła z państwem i społeczeństwem w przeszłości Polski 1.2.2. Kościół katolicki w II Rzeczypospolitej (1918-1939) 1.2.3 Kościół katolicki w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej 1.2.4. Kościół a państwo po 1989 r 1.3. Pozycja i funkcje laikatu w Kościele polskim 1.3.1. Pozycja laikatu w Polsce 1.3.2. Funkcje laikatu w Kościele polskim 1.4. Kościół katolicki a rodzina 1.4.1. Charakterystyka stosunku Kościoła do rodziny 1.4.2. Katolicka koncepcja rodziny 1.4.3. Troska Kościoła w Polsce o rodzinę 1.5. Uwagi końcowe Rozdział II. ŻYCIE RELIGIJNE W POLSCE 2.1. Kościół katolicki a pobożność ludowa 2.1.1. Religia jako zjawisko społeczne 2.1.2. Konteksty formowania się religijności ludowej 2.1.3. Cechy religijności ludowej 2.1.4. Religijność ludowa w Polsce współczesnej 2.1.5. Kościół katolicki wobec pobożności ludowej 2.2. Sanktuaria i ruch pielgrzymkowy w Polsce 2.2.1. Sanktuaria i pielgrzymki w literaturze przedmiotu 2.2.2. Sanktuaria jako miejsca święte 2.2.3. Religijne oddziaływanie sanktuariów 2.2.4. Pielgrzymka jako praktyka religijna 2.2.5. Ogólna charakterystyka ruchu pielgrzymkowego 2.2.6. Ruch pielgrzymkowy w Polsce 2.3. Fenomen sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej 2.3.1. Funkcja religijna i kulturowa sanktuarium 2.3.2. Sanktuarium miejscem kształtowania postaw religijnych 2.3.3 Związki papieża Jana Pawła II z sanktuarium 2.4. Refleksje o pielgrzymce papieża Jana Pawła II do ojczyzny w 2002 r. 2.4.1. Papieża Jana Pawła II Tryptyk krakowski 2.4.2. \"W miłosierdziu Boga świat znajdzie pokój, a człowiek szczęście!\" 2.4.3. \"Bóg, okazując nam miłosierdzie, oczekuje, że będziemy świadkami miłosierdzia w dzisiejszym świecie\" 2.4.4. \"Matko Najświętsza, Tobie zawierzam losy Kościoła; Tobie polecam mój naród; Tobie ufam i Tobie raz jeszcze wyznaję; Totus Tuus\" 2.5. Religijne i społeczne funkcje sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Leżajsku 2.5.1. Religijna rola ośrodka leżajskiego 2.5.2. Społeczna funkcja sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia 2.6. Przestrzeń przyrodnicza i antropogeniczna a sanktuaria religijne 2.6.1. Środowisko przyrodnicze a miejsca święte 2.6.2. Środowisko społeczno-kulturowe a sanktuaria 2.7. Uwagi końcowe Rozdział III. PEDAGOGIA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO 3.1. Edukacja chrześcijańska w kontekście dyscyplin pedagogicznych 3.1.1. Pedagogika jako nauka o wychowaniu 3.1.2. Wychowanie religijne 3.1.3. Pedagogika religii a pedagogika religijna 3.1.4. Wychowanie chrześcijańskie 3.1.5. Założenia filozoficzno-metodologiczne pedagogiki chrześcijańskiej 3.2. Edukacja w misji Kościoła katolickiego w Polsce 3.2.1. System edukacyjny w Polsce przedmiotem troski Kościoła 3.2.2. Wartości chrześcijańskie w szkolnictwie polskim 3.3. Pedagogia papieża Jana Pawła II 3.3.1. Antropologiczne podstawy pedagogii 3.3.2. Pedagogia ewangeliczna Jana Pawła II 3.3.3. Proces wychowawczy według Jana Pawła II 3.3.4. Funkcje elementów społecznych i kulturowych w wychowaniu 3.3.5. Metody i środki pedagogii papieskiej 3.4. Chrześcijańska koncepcja samowychowania 3.4.1. Rozumienie samowychowania 3.4.2. Podstawy chrześcijańskiej koncepcji samowychowania 3.4.3. Specyfika samowychowania chrześcijańskiego 3.4.4. Dążenie do świętości jako wyraz samowychowania 3.5. Chrześcijańska orientacja na wartości powołania i nadziei 3.5.1. Chrześcijańskie rozumienie powołania i nadziei 3.5.2. Powołanie i nadzieja w pedagogii Jezusa Chrystusa 3.5.3. Nadzieja i powołanie w nauczaniu Kościoła 3.6. Inspiracja chrześcijańska w działaniach opiekuńczych i wychowawczo-dydaktycznych 3.6.1. Rozwój pedagogiki opiekuńczej w Polsce 3.6.2. Konteksty działalności opiekuńczej Kościoła w Polsce 3.6.3. Wartości chrześcijańskie w pedagogice opiekuńczej 3.6.4. Szkolnictwo katolickie w Polsce 3.7. Uwagi końcowe Rozdział IV. STUDIA NAD WARTOŚCIAMI CHRZEŚCIJAŃSKIMI 4.1. Wartości chrześcijańskie w kontekście współczesnych uwarunkowań społeczno-kulturowych 4.1.1. Koncepcje wartości w naukach społecznych 4.1.2. Klasyfikacje i typologie wartości 4.1.3. Wartości a życie społeczne 4.1.3. Religijne systemy wartości 4.2. Świat wartości nauczycieli polskich 4.2.1. Wartości religijne nauczycieli 4.2.2. Wartości ostateczne w ocenie nauczycieli 4.2.3. Wartości codzienne 4.2.4. Hierarchie wartości nauczycieli 4.3. Postawy młodzieży wobec lekcji religii i nauczycieli religii 4.3.1. Katecheza w świetle literatury 4.3.2. Podstawowe nurty w katechetyce polskiej 4.3.3. Postawy młodzieży wobec katechizacji 4.3.4. Model katechizacji postulowany przez młodzież 4.3.5. Postawy młodzieży wobec nauczycieli religii 4.4. Dylematy moralne współczesnej młodzieży polskiej 4.4.1. Znaczenie wartości i norm moralnych dla rozwoju osobowego i społecznego 4.4.2. Status wartości i norm religijnych w kontekstach społecznych 4.4.3. Empiryczne ilustracje problemów moralnych młodzieży 4.5. Młodzież wobec wartości tolerancji w społeczeństwie polskim 4.5.1. Charakterystyka kontekstu społeczno-religijnego tolerancji w Polsce 4.5.2. Tolerancja w nauce Kościoła 4.5.3. Koncepcje tolerancji w naukach społecznych 4.5.4. Tolerancja w ocenach uczniów 4.6. Środowisko rodzinne młodzieży przyjmującej środki psychotropowe 4.6.1. Charakterystyka zjawiska narkomanii w Polsce 4.6.2. Relacje interpersonalne w rodzinach narkomanów 4.6.3. Kultura w rodzinie narkomana 4.7. Odbiór przekazu medialnego przez studentów 4.7.1. Charakterystyka mediów 4.7.2. Kościół katolicki a media 4.7.3. Funkcje środków społecznego przekazu 4.7.4. Manipulacja w mediach 4.7.5. Medialne preferencje studentów 4.7.6. Ocena wiarygodności mediów 4.7.7. Opinie studentów o manipulacjach w mediach 4.8. Uwagi końcowe Rozdział V. STUDIA PRZYPADKÓW RELIGIJNO-SPOŁECZNEGO ZAANGAŻOWANIA KOŚCIOŁA 5.1. Parafia św. Brata Alberta w Lublinie wobec problemów lokalnych 5.1.1. Parafia jako społeczność religijna i instytucja społeczna 5.1.2. Parafia a środowisko lokalne 5.1.3. Socjologiczne koncepcje parafii 5.1.4. Historia parafii Św. Brata Alberta 5.1.5. Struktura organizacyjna parafii 5.1.6. Religijna aktywność parafii 5.1.7. Formy aktywności społecznej 5.2. Aktywność społeczno-pedagogiczna bernardynów 5.2.1. Bernardyni jako wspólnota franciszkańska 5.2.2. Działalność oświatowa w czasach współczesnych 5.2.3. Aktywność piśmiennicza, naukowa i wydawnicza 5.2.4. Działalność kulturowa 5.2.5. Aktywność charytatywna 5.2.6. Zaangażowanie patriotyczne bernardynów 5.3. Wybrane monografie opiekuńczo-wychowawczej aktywności Kościoła w Polsce 5.3.1. Fundacja Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II \"Wzrastanie\" 5.3.2. Katolicki Ośrodek Opiekuńczo-Wychowawczy \"Oratorium\" w Stalowej Woli 5.4. Uwagi końcowe ZAKOŃCZENIE WYKAZ SKRÓTÓW BIBLIOGRAFIA