Grimus

coś w sobie ma. ale jeszcze nie do końca wiem co

"Pan Virgil Jones, człowiek bez przyjaciół i o języku nazbyt dużym dla jego ust, uwielbiał wchodzić ową skalną ścieżką we wtorakowe poranki (pan Jones, osobnik niezwykle pedantyczny i zafascynowany pochodzeniem nazw i rzeczy, mówiąc o dniach tygodnia, używał słów: niedzielnik, poniedzielnik, wtorak, śrzoda, czwartak, piątak i sabat; stanowiło to jedną z przyczyn jego samotności)."

Od dziwactwa Rushdie rozpoczyna swą powieść i w dziwaczny sposób ją rozwija. To faktycznie powoduje początkowo niechęć - do postaci, ale i trochę do ich autora. Mimo, że Rushdie cały czas, w sposób zdradzający niewątpliwe oczytanie, stara się nawiązywać do europejskiej literatury [Shakespeare:Burza i Hamlet, Dante, T.S.Eliot:Cztery kwartety, J.Keats, A.Dumas:Dama kameliowa, Wergiliusz:Eneida, Hesse, R.L.Stevenson: Virginibus Puerisque], wciąż konfrontowani jesteśmy z iście wschodnią, lubującą się we wszelkiej przesadzie wyobraźnią, w tym także rozpasaniem erotycznym, oraz z synkretyzmem mitologicznym i muzułmańsko-protestanckimi uprzedzeniami do kościoła katolickiego.

Cała powieść jest swego rodzaju filozoficzno-terapeutyczną podróżą, ale nie na Wschód, jak u Hessego. To raczej podróż człowieka wschodu z fizycznego zachodu na zachód duchowo-ideowy czy może kulturowy. Rozpoczyna się ona wśród ludu stylizowanego na Indian z Dzikiego Zachodu, ale już sama nazwa szczepu: Axon (akson, neuryt) wskazuje, że Rushdie chciał ich powiązać nie tyle z geograficznym Zachodem, co raczej z układe...

Jedna z najważniejszych książek w moim życiu. Można ją czytać po wielekroć, i za każdym razem wydaje się, że mówi o czymś innym. Zauważa się nowe elementy, odkrywa nowe pokłady sensu. Uderza bardzo głęboko, w najskrytsze obawy, nadzieje i przekonania. Wykorzystując formy mityczne, najprostsze, wydawałoby się, schematy i toposy (wędrówka, utrata i poszukiwanie kogoś bliskiego, spotkanie z potęgą, walka z odwiecznym wrogiem), mówi głębokie i ważne rzeczy o człowieku. A tam mówi - nieraz wręcz wykrzykuje prosto w twarz, aż boleśnie. Z pewnością nie jest to książeczka do tramwaju, którą się połyka jak obwarzanka i zapomina. Czytałam ją już kilka razy i za każdym razem odnajdywałam siebie w innej z postaci. Bohaterzy książki to własciwie kolekcja postaw, obrazki z różnych stadiów na drodze do samorozumienia. Można ją czytać całościowo, albo otwierać przypadkiem na dowolnej stronie i, tak jak w I Cing, przeczytać coś, co okaże się znaczącym komentarzem do obecnej sytuacji życiowej...Piękna i straszna książka.