Edukacja małego dziecka. Szkoła - przemiany instytucji i jej funkcji

Tom 9 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Szkoła – przemiany instytucji i jej funkcji, kontynuuje zagadnienia dotyczące pracy pedagogicznej z dzieckiem w wieku wczesnoszkolnym i zarazem poszerza dotychczasowe rozważania o kwestie związane z postrzeganiem współczesnej szkoły jako środowiska służącego uczeniu się i poznawaniu świata.

Pracę otwiera część zatytułowana Współczesna szkoła jako „kultura ucząca się”, w której zaprezentowano autorskie rozwiązania w zakresie organizowania środowiska uczenia się młodszych uczniów, a także ukazano zjawiska reprodukcji struktur społecznych czy blokowania potencjału twórczego dzieci. Autorzy poszczególnych tekstów podejmują ponadto próbę wskazania nowych strategii edukacyjnego działania, ze szczególnym uwzględnieniem refleksyjności i myślenia krytycznego wobec poszukiwania, tworzenia i zmiany zarówno w aktywności dziecka, jak i nauczyciela.

W kolejnej części – Uczeń w środowisku szkoły – motywy poznawania świata i uczenia się – nakreślono poznawcze i społeczno-emocjonalne konteksty uczenia się dzieci z klas I–III. Zwrócono także uwagę na problematykę autorytetu współczesnych uczniów, ich społeczną pozycję w grupie klasowej, samoocenę związaną z wyglądem oraz możliwości urzeczywistniania idei integracji i edukacji włączającej.

Trzecia część tomu, nosząca tytuł Konstruowanie wiedzy w szkole: dotychczasowe doświadczenia – typowe przejawy praktyki – propozycje rozwiązań, obejmuje opracowania skupiające się na kwestiach kształcenia dzieci utalentowanych w Polsce i za granicą (na przykładzie szkół kanadyjskich). Autorzy wskazują również na edukacyjne i wychowawcze aspekty różnych form aktywności uczniów – matematycznej, plastycznej i muzycznej. Ważnym wątkiem podjętym w artykułach zawartych w tej części jest problem edukacyjnych barier kreatywności młodszych uczniów, sprowadzających się najczęściej do niedostosowania metod i form kształcenia do ich potrzeb.

Tom zamyka część czwarta – Nauczyciel w środowisku szkoły – nabywanie wiedzy i doświadczenie pedagogiczne – będąca prezentacją wyników badań prowadzonych wśród nauczycieli i studentów kierunków pedagogicznych. Zamieszczone w niej opracowania skupiają się głównie na kwestiach dotyczących kompetencji diagnostycznych współczesnych nauczycieli oraz ich przygotowania do pracy z uczniem sześcioletnim w środowisku szkoły miejskiej i wiejskiej.