Fragment: 1. Nazwana została » Wielką « owa potężna carowa Katarzyna II, władczyni Wszech-Rosji. Druga założycielka dzisiejszego państwa położyła zasługi około rozwoju oświaty swego północnego kraju. Ale wielkość tę zaćmiewają mordy i pożogi — a na blask i świetność sławy liczne padają cienie. Wielbiciele i obrońcy Katarzyny II milczeniem pomijają wiele okrutnych jej czynów, ale najgorliwsi z nich nie ukrywają tego, że Piotr III, jej małżonek, był przez nią otruty, a piękny, młody, wielki książę Iwan, zgładzony z jej rozkazu. Katarzyna II uchodziła za piękną kobietę: postawa jej miała być imponującą, przy tem ubierała się z wyszukaną okazałością. 0 jej zamiłowaniu przepychu świadczą wspaniałe pałace, z których najulubieńszym było Carskie Sioło, położone niedaleko Petersburga, gdzie zwykle mieszkała przez letnie miesiące. Było to w r. 1794, właśnie po drugim rozbiorze Polski, kiedy, z powracającą wiosną, udała się Katarzyna II z całym swoim dworem do Carskiego Sioła, aby w tym uroczym ustroniu żyć z dała od zajęć państwowych.