Profesor Marcin Kula zaproponował cztery prace przedstawiające wydarzenia historyczne z perspektywy sposobów ich społecznego zapamiętywania: jak pamiętamy, jak odtwarzamy wydarzenia z bliższej i dalszej przeszłości, co jest dla nas ważne, dlaczego dla różnych grup społecznych żyjących w jednym państwie – zakorzenionych w innej tradycji etnicznej, religijnej, kulturowej – te same wydarzenia układają się w inny ciąg obrazów i emocji.
Teksty zebrane w tomie mogą stanowić interesujący przyczynek do żywej w ostatnich latach dyskusji na temat historii jako nauki i dziedziny społecznego poznania głęboko uwikłanej w najrozmaitsze konteksty bieżącej polityki. Czy istnieje coś takiego jak obiektywna prawda o przeszłości, czy ugruntowane w tradycji pozytywistycznej oczekiwanie odtworzenia i przedstawienia „jak było naprawdę” jest jeszcze nadal ważną perspektywą poznawczą, czy raczej narzędziem perswazji i manipulacji? Czy musimy nieuchronnie pamiętać, że nie możemy się uwolnić od uwarunkowań społecznych i światopoglądowych wpływających na dobór i prezentację zdarzeń i jedyne, czego należy oczekiwać od rzetelnych badaczy historii, to transparentność metod i kryteriów badawczych oraz wszechstronna analiza źródeł?
Zawarte w tomie prace powinny dać satysfakcję zarówno czytelnikom zainteresowanym konkretnymi tematami, jakim są one poświęcone, jak i ogólniejszymi kwestiami metodologiczno-poznawczymi, które autorzy umieszczają w głównym nurcie swoich rozważań.
Studia poprzedzone są wstępem prof. Marcina Kuli, inicjatora wydania publikacji.