Deficyt polskiej literatury, jaki niewątpliwie widać a propos zagadnienia arbitrażu politycznego głowy państwa, skłania tym bardziej do podjęcia opracowania tematu, zwłaszcza że nasze piśmiennictwo nie czyni arbitrażu głowy państwa osobnym ani też głównym przedmiotem swoich zainteresowań, a w dodatku różnie ujmuje kwestię arbitrażu, jego istoty, ustrojowego sensu i znaczenia, a także szczegółowych narzędzi realizacji. Podjęcie wysiłku uporządkowania owych wypowiedzi, uspójnienia siatki pojęć i wreszcie wypracowania jakichś uogólnień już samo w sobie zachęca do sięgnięcia po temat, który w polskiej literaturze jest różnie, niekiedy wręcz odmiennie prezentowany, rodząc wachlarz ocen i opinii, ale także i kontrowersji. Podjęcie tematu arbitrażu wydaje się zasadne tym bardziej, że jest on przecież jednym z kluczowych problemów ustrojoznastwa i doktryny konstytucyjnej, w której ocena roli głowy państwa i przypisywanej jej funkcji arbitrażowej ciągle była - i w dającej się przewidzieć perspektywie czasowej - nadal będzie aktualna, zajmując w dodatku jedno z ważniejszych miejsc. Poza tym trzeba mieć na względzie i to, że fenomen arbitrażu politycznego jest nieprzerwanie aktualny i dyskutowany ze względu na jego konkretne przejawy oraz skutki w bieżącej polityce. spis treści: Wstęp CZĘŚĆ I: Arbitraż polityczny w konstytucyjnym mechanizmie działania państwa 1. Ustrojowa specyfika arbitrażu politycznego 2. Typy arbitrażu politycznego głowy państwa: próba systematyzacji 2.1. Zasięg działania (arbitraż w wąskim i szerokim znaczeniu) 2.2. Siła i rezonansowość oddziaływania arbitrażu 2.3. Ustrojowy (formalny i faktyczny) charakter działań arbitrażowych 3. Instrumenty realizacji arbitrażu politycznego 3.1. Wpływ doktryny powstrzymywania i równowagi na kształtowanie się koncepcji działań arbitrażowych 3.2. Repertuar środków prowadzenia arbitrażu politycznego CZĘŚĆ II: Konstytucyjne ujęcie roli głowy państwa jako arbitra politycznego 1. Warianty konstytucjonalizacji arbitrażu politycznego 2. Arbitraż wyrażony wprost w konstytucji 2.1. Model francuski: art. 5 konstytucji z 1958 r 2.2. Formuły bezpośrednio wzorowane na rozwiązaniu francuskim 3. Arbitraż skonstytucjonalizowany acplicite przy użyciu formuł ekwiwalentnych 4. Konstytucjonalizacja implicite w ramach funkcji wyczerpującej znamiona politycznego arbitrażu 5. Konstytucjonalizacja arbitrażu politycznego w ramach innych funkcji przypisywanych głowie państwa 5.1. Funkcja strażnika konstytucji 5.2. Funkcja głowy państwa 6. Brak konstytucjonalizacji arbitrażu politycznego CZĘŚĆ III: Legitymizacja: auctoritas i potestas jako warunek skuteczności działań arbitrażowych głowy państwa 1. Aksjologiczna i prakseologiczna potrzeba legitymizacji arbitrażu politycznego 2. Legitymizacja materialna: neutralność polityczna głowy państwa 3. Legitymizacja formalna: procedura obsadzania stanowiska głowy państwa - casus dziedziczenia 4. Legitymizacja formalna: procedura obsadzania stanowiska głowy państwa - casus wyborów 4.1. Wybory powszechne versus pozapowszechne 4.2. Wybór pośredni versus bezpośredni 5. Legitymizacja formalna-bis: zasada nieodpowiedzialności politycznej głowy państwa Podsumowanie Bibliografia